Księże Biskupie, cieszymy się bardzo z powrotu Biskupa do swojej Diecezji. Podczas pobytu w Rzymie łączyliśmy się duchowo. Bardzo proszę Waszą Ekscelencję o podzielenie się z naszymi czytelnikami przeżyciami związanymi z wizytą ad limina. Od czego zaczął się pobyt?
    Pierwszy dzień wizyty, a było to w sobotę 12 grudnia, rozpoczęliśmy o godz. 7.30 od Mszy Świętej w Bazylice św. Piotra przy relikwiach Apostoła. To jest bardzo ważne. Pamiętaliśmy w modlitwie o całym Kościele na Białorusi, i oczywiście każdy biskup o swojej diecezji, o kapłanach, o klerykach, o siostrach zakonnych, o ludu wiernym. Mieliśmy za co dziękować Panu Bogu przez wstawiennictwo Świętego Piotra i wypraszać siłę i moc do działania, aby kierować tym Kościołem i pomagać Ojcu Świętemu, a także być wiernym swojemu powołaniu. †

Wiemy, że po Mszy biskupi udali się do grobu Jana Pawła II. Jakie uczucia towarzyszyły Ekscelencji?
   Oczywiście, po Mszy Świętej wszyscy Biskupi udali się do grobu Sługi Bożego Jana Pawła II. W modlitwie również pamiętaliśmy o całym Kościele na Białorusi. Mieliśmy też za co dziękować przy grobie Wielkiego Papieża, przecież Sługa Boży Jan Paweł II erygował Diecezję Grodzieńską i odnowił struktury Kościoła na Białorusi. Klęcząc przy Jego grobie, dotykając płyty marmurowej, mieliśmy odczucie, jakby dotykaliśmy samego papieża Jana Pawła II. Ojciec Święty pragnął, aby nasz Kościół rozwijał się i odradzał i bardzo wielkim jego pragnieniem było odwiedzić Białoruś. Niestety, nie było to dane. Jednak mamy nadzieję, że będąc w domu Ojca, również czuwa nad nami. Jak za jego życia, tak i teraz odczuwamy tę duchową łączność i jego pomoc.

    Jak wyglądały spotkania w poszczególnych Kongregacjach? Czy w dalekim Watykanie wiedzą, czym żyje Kościół na Białorusi?
    Ojciec Święty, jak również jego współpracownicy, ma dobre rozeznanie dotyczące sytuacji Kościoła na Białorusi. Po pierwsze, było przygotowanie, pół roku wcześniej mieliśmy wysłać do poszczególnych kongregacji przez nuncjaturę opracowane na około 70 stron sprawozdanie. Każda kongregacja zapoznała się z tym, co dzieje się w każdej diecezji. I już mniej więcej oni wiedzieli o naszej działalności: naszych radościach, osiągnięciach i problemach. Później w skrócie przedstawiliśmy całą sytuację i na niektóre nasze pytania usłyszeliśmy braterską odpowiedź.

    Na pewno, dużo było rozmów, spotkań w poszczególnych kongregacjach. Czy mógłby Ekscelencjo opowiedzieć o niektórych, najbardziej ważnych dla Kościoła na Białorusi?
    Na przykład, byliśmy w Kongregacji do spraw instytutów życia konsekrowanego i stowarzyszeń życia apostolskiego. Ta kongregacja zajmuje się sprawami życia zakonnego. Oni już wiedzą, że za życie konsekrowane przy konferencji Episkopatu jest odpowiedzialny ks. bp Kazimierz Wielikosielec. Poruszane były tematy dotyczące formacji zakonników, zwracano uwagę, że lepiej by było, gdyby ta formacja odbywała się tu na miejscu, na Białorusi, bo kiedy wyjeżdżają z kraju, to bardzo często zdarza się, że już nie wracają, a Kościół jest w wielkiej potrzebie i nie wyobrażamy życia Kościoła i jego rozwoju bez ojców i sióstr zakonnych, przecież mamy w Kościele wspólne zadanie. Zgromadzenia zakonne muszą zachowywać swoje charyzmaty, powołania, a nie jest to łatwo: w większości pracują w parafiach w pojedynkę i to też nie jest dobrze, jest potrzeba, aby zakonnicy byli we wspólnotach zakonnych.

    Czy była mowa o wychowaniu kleryków, o naszym seminarium?
    Poruszane były tematy związane z seminarium w Grodnie i Pińsku: najpierw w kongregacji do spraw duchowieństwa, a później w kongregacji wychowania katolickiego, gdzie jest prefektem ksiądz Kardynał Grocholewski, który bardzo dobrze zna Grodno. Był tu kilka razy, był w seminarium, poświęcił Kościół w Swisłoczy i ciągle nas wspominał ze wzruszeniem. Jednak cieszy się tym, że są te powołania. Wiemy, że dobrze by było, gdyby tych powołań było więcej, tym bardziej, że odczuwamy te braki. Jednak bardzo ważna jest również formacja, żeby księża byli bardzo odpowiedzialni i odpowiednio uformowani . Nie zwraca się uwagi na ilość, lecz na jakość, na duchowość. Duchowość jest na pierwszym miejscu.
    O czym była mowa w innych kongregacjach?
    W Papieskiej Radzie ds. Komunikacji Środków Masowego Przekazu zostało podkreślone, że najważniejszy jest kontakt kapłana z wiernymi. Była mowa o tym, że są potrzebne nowe środki do przekazania Dobrej Nowiny, ale nikt nie zastąpi kapłana, żywego człowieka.
    W Papieskiej Radzie ds. Popierania Jedności Chrześcijan przewodniczący jej kardynał Walter Kasper przypomniał, że kilka razy był w Grodnie. Cieszył się raczej, że stosunki z Cerkwią Prawosławną są na dobrej drodze. Chrystus modlił się, żeby Jego uczniowie byli jednym, i takiej modlitwy my dzisiaj potrzebujemy.
    W Trybunale Sygnatury Apostolskiej przedstawiłem sprawy związane z funkcjonowaniem naszego sądu kościelnego. Było mówiono o trudnych początkach, kiedy to brakowało własnej kadry prawników. Na zakończenie usłyszałem słowa pochwały: „Dobrze by było, gdyby i w innych krajach trybunały kościelne działały podobnie”.
    Według planu pobytu w Rzymie, księża biskupi zwiedzili 4 większe Bazyliki Rzymskie. Bardzo proszę Waszą Ekscelencję o podzielenie się z nami związanymi z tym przeżyciami.
    Rozpoczęliśmy w sobotę od Bazyliki św. Piotra. W niedzielę o godz. 8.00 mieliśmy w Bazylice Matki Bożej Większej Mszę Świętą, podczas której pamiętałem o naszej w Katedrze Grodzieńskiej, w której jest kopia obrazu Matki Bożej Śnieżnej. Modliłem się i polecałem szczególnej opiece Matki Bożej nasz Kościół Grodzieński. W następnym dniu miałem zaszczyt przewodniczyć Mszy Świętej w Bazylice św. Pawła za Murami. Na zakończenie pobytu odprawiliśmy Mszę Świętą, której przewodniczył ksiądz arcybiskup Tadeusz Kondrusiewicz, w Bazylice św. Jana na Lateranie.
    Czy miała miejsce Msza Święta w kościele tytularnym księdza kardynała Kazimierza Świątka?
    O godz. 10.00 w niedzielę ksiądz kardynał zaprosił nas do swojego tytularnego kościoła św. Gerarda. Ten święty pochodził ze zgromadzenia Ojców Redemptorystów. To jest nowy Kościół wybudowany na peryferiach miasta. Ksiądz Kardynał już po raz trzeci odwiedził swój Kościół. Spotkaliśmy się z wielką radością i spontanicznością wiernych parafii i księdza proboszcza, którzy spotkali księdza kardynała z radością i oklaskami. Wraz z biskupami koncelebrowaliśmy Mszę Świętą, podczas której ksiądz kardynał wygłosił homilię.
    Księże Biskupie, czy jest szansa na podpisanie umowy regulującej stosunki Kościół – państwo?
    Obecnie trwają prace przy powstaniu tej umowy. Przedstawiciele naszego Kościoła są również zaangażowani w opracowanie danej umowy.
    Ekscelencjo, bardzo proszę opowiedzieć nam o audiencji u papieża.
    W poniedziałek 18 grudnia o 11.45 odbyła się osobista audiencja u papieża. Ojciec Święty jest doskonale zorientowany o wszystkich, którzy jego odwiedzają. Widziałem, że ma przed sobą rozłożoną mapę Białorusi. Pokazał mi na niej Grodno – wówczas zobaczyłem wyraz radości na jego twarzy. Przedstawiłem sytuację Kościoła na Grodzieńszczyźnie. Ojciec Święty interesował się, jak Kościół się rozwija, pytał o naszą młodzież. Cieszy się Ojciec Święty, że są powołania, że seminaria formują gorliwych księży. Rozmawialiśmy o tym, że nasz Kościół był prześladowany, ateizowany, ale dzisiaj się odradza. Na zakończenie powiedziałem Ojcu Świętemu, że cały Kościół się modli, jest z nim w łączności oraz że pragnieniem naszym jest, żeby Ojciec Święty odwiedził Białoruś, stanął na tej ziemi, która jest tak spragniona Piotra naszych czasów.

    Czy Ojciec Święty przyjął zaproszenie?
    Sługa Boży Jan Paweł II zawsze mówił „jak Pan Bóg pozwoli”, a Benedykt XVI powiedział „jak Pan Bóg da siły” i uśmiechnął się z radością, więc raczej pragnienie ma wielkie, żeby nas odwiedzić. Poprosiłem Ojca Świętego o błogosławieństwo dla mnie, ale również i dla kapłanów, kleryków, sióstr zakonnych i dla całego Kościoła na Grodzieńszczyźnie. Chętnie udzielił błogosławieństwa. Na ogólnej audiencji też powiedział: „ Błogosławię i to jest moje apostolskie błogosławieństwo, które przekażcie dla swojego ludu wiernego”.

    Ksiądz Biskup spotykał się z Ojcem Świętym. Jaki jest papież przy bliskim spotkaniu?
    Ojciec Święty robi wrażenie człowieka radosnego, nie ma dystansu, wielkości, jest taki prosty i pokorny. Kiedy się z nim spotyka, to zupełnie nie ma żadnej tremy.
    Czym się skończyła wizyta ad limina biskupów z Białorusi?
    We czwartek po tych wszystkich kongregacjach odbyło się ogólne spotkanie u Ojca Świętego, gdzie ja jako przewodniczący Konferencji Episkopatu zwróciłem się do Ojca Świętego ze słowem. Później Ojciec Święty zwrócił się do nas ze swoim Papieskim przesłaniem. Na zakończenie chciałbym jeszcze raz podziękować. Dziękuję każdemu z Was, moi drodzy, za modlitwę w mojej intencji, pamiętałem o każdym z Was, drodzy diecezjanie.

Dziękuję serdecznie za rozmowę, Księże Biskupie.