ГРОДНА
Панядзелак,
04 лістапада
2024 года
 

Дапамагчы тым, хто адышоў – выпамінкі

Задай пытанне

Набліжаецца лістапад – месяц нашай асаблівай духоўнай сувязі з памерлымі і малітвы за іх. Касцёл ад пачатку сваёй гісторыі ахінае асаблівай малітоўнай апекай душы памерлых, якія знаходзяцца ў чысцы і, каб дасягнуць раю, патрабуюць малітоўнай дапамогі. Першага лістапада вернікі запальваюць лампадкі на магілах сваіх блізкіх. У касцёлах жа складаюцца грашовыя ахвяры на т.зв. выпамінкі, ці карткі, на якіх пералічаны імёны і прозвішчы памерлых. Падчас набажэнстваў яны чытаюцца святаром, а іх душы даручаюцца Богу, каб Ён аказаў ім сваю міласэрнасць і прыняў у вечную хвалу. У нашай традыцыі існуе два тыпы такога клопату аб памерлых: лістападаўскія выпамінкі, калі імя памерлага чытаецца падчас лістападаўскага набажэнства за памерлых, а таксама гадавыя, калі памерлых успамінаюць раз на тыдзень перад св. Імшой на працягу ўсяго года.
Як з’явіліся выпамінкі? Які сэнс мае гэтае вычытванне імён памерлых, калі Бог і так іх усіх ведае? З якой мэтай гэта робіцца? Ці дапамагае ім гэта? Трэба пачаць з малітвы за памерлых. Ужо ў 2 Кнізе Макабэяў (раздзел 12) апісваецца каштоўнасць малітвы за памерлых “з прычыны змёртвыхпаўстання”. Якая ж гісторыя і вытокі выпамінак?
    Шукаючы глыбейшага сэнсу выпамінак, варта вярнуцца на некалькі стагоддзяў назад – да эўхарыстычнай літургіі, якая здзяйснялася ў старажытным Касцёле. Падчас падрыхтоўкі ахвярных дароў, альбо нават падчас эўхарыстычнай малітвы, чыталіся т.зв. дыптыхі, у якія хрысціяне запісвалі імёны яшчэ жывых біскупаў, ахвяравальнікаў, дабрачынцаў, а таксама святых мучанікаў, паслядоўнікаў і памерлых вернікаў. Імёны чыталіся гучна і працягвалася гэта вельмі доўга. Другі спіс – спіс святых – чытаў сам біскуп, а не ксёндз. Ён гаварыў: “Узгадаем блаславёных апосталаў і мучанікаў…”; затым пералічваліся імёны святых (часам сягалі аж да Старога Запавету, нават да Адама). І, нарэшце, трэці спіс, які таксама чытаў біскуп, уключаў у сябе імёны памерлых. Біскуп гаварыў: “Узгадаем таксама і душы тых, хто спачыў: Гілярыя, Атаназія і г.д.”.
    Аднак праз цырымонію пералічвання імён перш за ўсё выяўлялася сувязь супольнасці і любові, якая злучала ўсіх членаў хвалебнага (святыя), пакутуючага (памерлыя) і змагаючагася (жывыя) Касцёла. Змяшчэнне імені ў дыптыху сведчыла аб трыванні ў еднасці з касцёльнай супольнасцю, а выкрэсліванне – аб выключэнні з яе (экскамуніка). Пасля таго, як дыптыхі прачытваліся, іх клалі на алтары, на якім справавалася Эўхарыстыя, што таксама мела сваё значэнне.

Актуальны нумар

 

Каляндар 2022

Каляндар
«Слова Жыцця»
на 2022 год

Літургічны каляндар

 
white
Адзначаем імяніны:
Да канца года засталося дзён:  58

Чакаем Вашай падтрымкі

skarbonkaДарагія Чытачы!
Просім Вас аб дапамозе ў абвяшчэнні Добрай Навіны. Мы чакаем Вашых лістоў, артыкулаў, здымкаў і падтрымкі ў фінансаванні газеты. Як адна сям’я “Слова Жыцця” мы прагнем несці Божае слова, гаварыць аб Хрысце і Касцёле ўсё большай колькасці людзей у Беларусі і па-за яе межамі.