Дэканат Ваўкавыск

У XVII ст. Рэпля належала вядомаму роду Сцыпіёнаў, пасля – Валовічам, у XVIII ст. яна перайшла да роду Масальскіх, пазней – да Глазераў. Першы касцёл быў заснаваны тут у 1632 г. гродзенскім падкаморыем Сцыпіёнам. Новы драўляны касцёл пад тытулам св. Ганны, маці Найсвяцейшай Панны Марыі, пабудаваў у 1730 г. князь Міхал Масальскі, кашталян віленскі і польны гетман ВКЛ. У святыні было тры алтары: галоўны – св. Ганны; левы бакавы – двух’ярусны алтар з абразом Найсвяцейшай Панны Марыі ў сярэбранай шаце ў цэнтры і з абразом Маці Божай Чанстахоўскай у другім ярусе; правы бакавы – св. Антонія Падуанскага з абразом св. Міхала Арханёла наверсе. Да таго ж, у 1783 г. генерал Ксаверый Масальскі ўзнёс тут яшчэ і капліцу.
    У 1850 г. старажытная свя­тыня была адноўлена: гэта быў прамавугольны ў плане драўляны дзвюхвежавы касцёл, памерамі 29 на 17 локцяў (каля 18,5 на 11 м), унутры якога размяшчалася пяць алтароў. †

Напрыканцы ХIХ ст. стала відавочна, што старажытная святыня ўжо не можа змясціць усіх сваіх вернікаў. Архітэктар Плотнікаў у 1900 г. склаў праект дзвюхвежавай неагатычнай святыні з цэглы, але праект не задаволіў парафіян, бо касцёл прызналі замалым (арыгінал першапачатковага праекта і сёння захоўваецца ў парафіяльным архіве). Дойлід перарабіў праект, памеры касцёла былі павялічаны, і ў 1902 г. пачалося будаўніцтва новай велічнай святыні. 15 верасня быў урачыста закладзены і асвечаны вуглавы камень.
    Будаўніцтва святыні вялося дзякуючы ахвярнасці парафіян і намаганням кс. Уладзіслава Лаўрыновіча. У 1908 г. будаўніцтва новага мураванага касцёла завяршылася. Стары касцёл быў арыентаваны алтаром на поўдзень, а новы пабудавалі перад усходнім фасадам старога і арыентавалі алтаром на ўсход. Новы касцёл быў кансэкраваны пад новым тытулам – Імя Найсвяцейшай Панны Марыі. Падчас I Сусветнай вайны касцёл быў пашкоджаны, але ў міжваенны час яго аднавілі.
    Касцёл Імя Найсвяцейшай Панны Марыі ў Рэплі – гэта трохнававая дзвюхвежавая базілікападобная святыня, прамавугольная ў плане і безапсідная, з дзвюма сакрыстыямі, якія вырашаны трансептам пры прамавугольным прэзбітэрыі. Тарцы ўсіх фасадаў пазначаны высокімі неагатычнымі шматзубчатымі шчытамі. Галоўны фасад фланкаваны дзвюма чацверыковымі чатырох’яруснымі вежамі-званіцамі пад стромкімі гранёнымі спічакамі. Сцены па перыметры ўзмоцнены ступеньчатымі контрфорсамі, аб’ёмы перакрыты сістэмай двух- і аднасхільных бляшаных дахаў. Інтэр’ер касцёла, падзелены чатырма парамі апор на тры навы і перакрыты сістэмай крыжастых скляпенняў на спічастых падпружных арках, упрыгожваюць тры алтары. Галоўны алтар створаны ў 1990-я гг., у яго цэнтры змешчана велічнае разьбяное Укрыжаванне, злева знаходзіцца абраз св. Фаўстыны, справа – Езуса Міласэрнага. Бакавыя алтары, разьбяныя і неагатычныя, створаны на пачатку ХХ ст.: у левым алтары змешчаны абраз Маці Божай Нястомнай Дапамогі з абразом св. Юзафа наверсе, а ў правым – абраз св. Антонія (яго манаграма змешчана ў верхняй частцы алтарнай нішы), наверсе – абраз Езуса, які нясе крыж. Цікавасць выклікаюць таксама разьбяныя неагатычныя амбон і канфесіяналы. Падлога выкладзена керамічнымі пліткамі. Над нартэксам зроблены арганныя хоры, на якіх і цяпер размяшчаецца дзеючы старажытны барокавы арган.
    Касцёльны ўчастак абнесены агароджай з бутавага каменю, галоўны ўваход пазначаны трохпралётнай брамай з вонкавай чырвонай цэглы. У паўднёвую лінію агароджы ўмуравана двухпакаёвая неагатычная костніца з чырвонай цэглы і буту.
    Да рэплеўскай парафіі (заўсёды ўваходзіла ў Ваўкавыскі дэканат, за выключэннем міжваеннага часу, калі знаходзілася ў складзе Луннаўскага) належала капліца ў Цярэшках і мураваная святыня на мясцовых парафіяльных могілках, а таксама філіяльны касцёл у Вярэйках (да 1864 г., з 1921 г. – самастойная парафія). Пры касцёле дзейнічалі парафіяльная школа і шпіталь. У 1939 г. колькасць вернікаў парафіі перавышала 4200.
    Капліца на могілках з’яўлялася пахавальняй роду Гласераў-Залютыньскіх, якія мелі сядзібу ў суседняй в. Духаўляны. У ХIХ ст. была пабудавана неагатычная ратонда з бутавага каменю, круглая ў плане, перакрытая паўсферычным скляпеннем, з крыптай унізе. На пачатку ХХ ст. да алтарнай сцяны капліцы з чырвонай вонкавай цэглы дабудавалі крыты сход у крыпту, бакавыя сцены якога таксама мелі нішы для пахаванняў. Капліца была абнесена бутава-цаглянай агароджай.
    У гады савецкай улады капліца была разрабавана і пакінута ў руінным стане, яе адраджэнне пачалося толькі ў 1990-я гг. Пакуль што праведзены толькі кансервацыйныя працы – над ратондай адноўлены бетонны спічак 1930-х гг., заменены дах, устаўлены вокны.
    Статус помніка архітэктуры святыня атрымала толькі ў 1990-я гады.
    Многія вёскі Ваўкавыскага дэканата маюць крыжы-ахоўнікі ў выглядзе мураванага помніка з крыжам і надпісам “Ад голаду, агню і вайны захавай нас, Езу” (ці падобным да яго). У рэплеўскай парафіі такія крыжы стаяць у в. Дулеўцы і Альхова.