Хрысціянскія традыцыі

Усе католікі свету перажываюць сёння Вербную, або Пальмовую нядзелю. Традыцыйна перад пачаткам службы праводзіцца працэсія вакол святыні. Удзельнікі трымаюць у руках вербачкі. Падчас шэсця спяваюцца святочныя антыфоны і гімн Хрысту Валадару. Працэсія сімвалічна ўяўляе сабою людзей, якія выйшлі насустрач Збаўцу падчас Яго ўваходу ў Ерузалем, радасна вітаючы Хрыста як цара, прарока і цудатворцу.
    На падрыхтоўку да Вялікадня застаецца сем дзён.

Вялікі тыдзень прысвечаны ўспамінам апошніх дзён зямнога жыцця Езуса Хрыста.
    У гэтыя дні Евангелле апавядае пра Апошнюю вячэру з вучнямі, здраду, суд, пакуты, распяцце, крыжовую смерць, пахаванне і ўваскрасенне Божага Сына. †

Што ў яго пакласці? Гэтае пытанне мы штогод задаём сабе перад Вялікай суботай, калі збіраемся ў касцёл, каб асвяціць стравы.
    У велікодным кошыку павінны быць асноўныя кампаненты, неабходныя для прыгатавання велікоднага сняданку. Гэта Божыя дары, якія прыгадваюць нам аб важных момантах, патрэбных для разважання над мукай і ўваскрасеннем Хрыста. Кожная са страў мае ўласны характэрны сімвал.

Як павінен выглядаць велікодны кошык?
   
    Кошык павінен быць сплецены з вербалозу і высцелены белай сурвэткай. Трэба аздобіць яго самшытам, які з’яўляецца сімвалам радасці і надзеі на ўваскрасенне. Ручку кошыка можна абплесці белай карункавай ці каляровай стужкай.
   
    Дык што неабходна пакласці ў велікодны кошык? †

У папярэдніх нумарах “Слова Жыцця” мы разважалі аб устанаўленні Хрыстом сакраманту пакаяння і паяднання, а таксама аб вялікіх ласках, якія выплываюць з гэтага сакраманту. Аднак, каб добра і як мага больш плённа выкарыстаць крыніцу Божай міласэрнасці, з боку чалавека абавязкова павінна прысутнічаць адпаведная падрыхтоўка. Давайце ўявім сабе чалавека, які, магчыма, пасля доўгіх гадоў жыцця без Бога прыходзіць да споведзі непадрыхтаваным і гаворыць на пачатку, напрыклад, такія словы: “Я не быў у споведзі ўжо 25 гадоў і мне няма з чаго спавядацца, бо я не маю ніводнага граху”. Святы апостал Ян тлумачыць: “Калі кажам, што не маем граху, ашукваем саміх сябе, і няма ў нас праўды” (1 Ян 1, 8). Перакананасць у адсутнасці граху з’яўляецца знакам дэфармацыі сумлення і адыходу ад Бога. Не дзіўна, што такая споведзь не прынясе ніякай карысці без адпаведнай дапамогі святара, які ля кратак канфесіянала павінен прысвяціць шмат часу на падрыхтоўку такога пэнітэнта.

Дык якім жа чынам мы павінны падрыхтавацца да споведзі?
    Усе мы, напэўна, памятаем час падрыхтоўкі да першай споведзі, калі нам казалі пра пяць умоў, неабходных для добрай споведзі. Мы ведаем іх на памяць: гэта рахунак сумлення, жаль за грахі, цвёрдае пастанаўленне выправіцца, шчырая споведзь і выкананне прызначанай пакуты. Без уліку гэтых умоў наша споведзь не прынясе плёну і, больш таго, яна будзе несапраўднай. †

Такім чынам, з папярэдняга разважання адназначна вынікае, што споведзь устанавілі не ксяндзы, а Езус Хрыстус, таму што гэты сакрамант з’яўляецца плёнам Яго мукі і ўваскрасення. Гэта твор Бога, які злучае людзей паміж сабой і з сабой. Прабачэнне грахоў з’яўляецца дарам міласэрнага Айца. Яно мае таксама касцёльнае вымярэнне, паколькі здзяйсняецца ў Касцёле і адначасова прадугледжвае абавязак паяднання з братамі і з супольнасцю Касцёла, паколькі кожны грэх парушае гэтае адзінства.

Святар як прадстаўнік Касцёла, які ўдзельнічае ва ўладзе даравання грахоў, даручанай Хрыстом, выконваючы ролю суддзі, урача і настаўніка, павінен спачатку высветліць стан сумлення пэнітэнта. Таму неабходны згрызоты сумлення ў грэшніка, г.зн. шчырае прызнанне сваіх грахоў перад святаром. Хрыстос праз святара прабачае грахі чалавеку і вяртае яго ў адзінства з Касцёлам альбо паглыбляе гэтае адзінства. †

Святы Айцец Францішак у сувязі з абвяшчэннем Года міласэрнасці сказаў: “Я часта думаў пра тое, як Касцёл можа зрабіць больш відавочнай сваю місію сведкі міласэрнасці. Гэта шлях, які пачынаецца з духоўнага навяртання. З гэтай таксама прычыны я пастанавіў абвясціць Надзвычайны Юбілей, у цэнтры якога будзе Божая міласэрнасць. Гэта будзе Святы год міласэрнасці” (Bulla Misericordiae Vultus). Таму на працягу гэтага асаблівага года пры канфесіяналах будуць стаяць доўгія чэргі ў чаканні сакраманту Божай міласэрнасці. Пасля сваіх грэшных падзенняў вернікі прагнуць зноў вярнуць адзінства з Хрыстом і прымаць поўны ўдзел у жыцці вялікай сям’і Божых дзяцей – Касцёла.

Аднак можна сустрэць такіх людзей, якія ўжо на працягу многіх гадоў упорна жывуць у няволі сваіх грахоў і залежнасцей, не маючы намеру вызваляцца з іх. Жадаючы апраўдаць сябе перад іншымі і адначасова быццам бы супакоіць сваё сумленне, яны часта паўтараюць неабгрунтаваныя, шаблонныя фразы: “Навошта хадзіць да споведзі? Усё роўна гэта мне не дапаможа. Споведзь прыніжае годнасць чалавека, яна супярэчыць чалавечай натуры. Гэта ксяндзы прыдумалі споведзь. Я паспавядаюся непасрэдна перад самім Богам. Я ўжо даўно не спавядаўся і не буду, бо ў мяне няма ніводнага граху” і да т.п. Гэта вельмі фальшывыя і небяспечныя погляды. Яны сведчаць аб вялікім рэлігійным невуцтве і часта вынікаюць з адсутнасці ці знікнення рэлігійнага жыцця ў чалавека, які неабгрунтавана выказвае гэтыя погляды. Навучанне Хрыста абсалютна іншае. Неабходна ўважліва яго прааналізаваць. †

У каталіцкім Касцёле трывае Адвэнт – час, калі мы знаходзімся ў радасным чаканні нараджэння Збаўцы. У гэты перыяд вернікі ў сваіх малітвах асабліва часта звяртаюцца да Панны Марыі, каб праз Яе заступніцтва лепш падрыхтавацца да святкавання Божага Нараджэння, ды далучаюцца да прыгожай традыцыі – удзелу ў раратніх святых Імшах у гонар Божай Маці.

Рараты, як і ўвесь Адвэнт, прасякнуты сімволікай святла. Падчас Раратаў вернікі запальваюць свечкі, што сімвалізуюць Марыю, якая прадвяшчае прыход поў-нага Святла – Хрыста, бо менавіта Яна сказала Богу “так” дзеля збаўлення ўсяго чалавецтва, сталася Заранкай, што асвятляе розумы верных. У сваю чаргу Езус стаў святлом для свету, які быў агорнуты цемрай граху.
    Свечкі, якія выкарыстоўваюцца ў адвэнтавай літургіі, сімвалізуюць чуванне, а таксама радасць ад хуткага прыйсця Хрыста. Таксама, калі паглыбіцца і прааналізаваць момант у пачатку набажэнства, калі змрок ахоплівае святыню, то можна заўважыць, што гэта аповед пра нас саміх, пра тую цемру, якая пасяляецца ў нашых сэрцах пад уздзеяннем граху, што недахоп святла – гэта наш голад Бога. Пасля, калі пачынаюць мільгацець агеньчыкі свечак, цемра знікае. Гэтак жа полымя свечкі, якая запальваецца падчас Імшы ў гонар Панны Марыі ў перыяд Адвэнту, грэе сэрцы і душы, ахопленыя лёдам граху і недахопам веры, і чалавек адчувае патрэбу навяртання, пачынае шукаць дарогу да Бога. †