Задай пытанне

Задай пытанне

Калі пасля рэгістрацыі ў ЗАГСе адбываецца вянчанне ў касцёле, то ніякіх перашкод у заключэнні шлюбу нават у Вялікі пост няма. Аднак, калі шлюб зводзіцца толькі да штампаў у пашпартах, то Касцёл не ўхваляе такія дзеянні ні падчас посту, ні падчас звычайнага перыяду. Бо супольнае жыццё мужчыны і жанчыны без сакраментальнай ласкі з’яўляецца грахом. Грэх жа ёсць злом заўсёды. Вось такімі ўзнёслымі словамі ўводзіны да “Парадку цэлебрацыі сужэнства” апісваюць значэнне і годнасць гэтага сакраманту: “Цесная супольнасць жыцця і кахання, у якой сужэнцы «ўжо не двое, але адно цела», заснаваная Богам Стварыцелем, кіруецца ўласнымі законамі і атрымала такое бласлаўленне, якога не змагла знішчыць віна першароднага граху. Таму гэтая святая сувязь залежыць не ад людской волі, а ад таго, хто заснаваў сужэнства і пажадаў адарыць яго асаблівымі дабротамі і заданнямі. Хрыстос, аднаўляючы стварэнне і ствараючы ўсё нанова, вярнуў сужэнству першаснае аблічча і святасць, каб тое, што злучыў Бог, чалавек не разлучаў. Для выразнага выяўлення непарушнасці сужэнскай дамовы і аднаўлення яе на ўзор свайго запавету з Касцёлам, Ён узняў яе да годнасці сакраманту” (Уводзіны 4, 5)

Задай пытанне

Задай пытанне

Касцёл адмоўна ставіцца да перавязкі матачных труб. Пра гэта чытаем у энцыкліцы бл. Паўла VI “Humanae vitae”: “Як ужо шматразова падкрэсліваў Настаўніцкі інстытут Касцёла, трэба адкідваць непасрэднае пазбаўленне плоднасці – ці то пастаяннае, ці то часовае – як у мужчын, так і ў жанчын”. У наш час сапраўды даволі часта можна сустрэцца з практыкай хірургічнай стэрылізацыі жанчын. Таму жанчына, ідучы на такі крок, павінна ведаць, як ацэньваецца гэтая аперацыя з Божага пункту бачання. І тут можна назваць два кірункі.
    Па-першае, калі жанчына пагаджаецца на стэрылізацыю, каб ужо не мець дзяцей, яна здзяйсняе цяжкі грэх. Таму нікога нельга змушаць да стэрылізацыі ці паддавацца ёй, хоць бы нават сітуацыя ў сям’і была па тых ці іншых прычынах драматычнай. Сама па сабе цяжарнасць не з’яўляецца хваробай, якую б трэба было лячыць стэрылізацыяй ці, яшчэ горш, абортам. Цяжарнасць – гэта доказ здароўя і нармальных адносін у сужэнстве. Чаму нельга стэрылізавацца? Бо свядомае жыццё ў граху блакуе чалавека на дзеянне Божай ласкі. І хоць чалавек можа мець тысячы апраўданняў, каб пайсці на грэх, у такой сітуацыі ён выбірае нейкія часовыя выгады, якія скончацца, а застанецца толькі непакой і разлад з сумленнем. †

Задай пытанне

Согласно католическому вероучению, нельзя с уверенностью утверждать, что некрещеные и неродившиеся дети попадают в лимб. Такое предположение было характерно для богословов прежних эпох, и хотя оно не было осуждено Церковью, оно никогда не было её официальным учительством.
    Между тем, богословие развивалось, и в сегодняшнем Катехизисе Католической Церкви учение об участи некрещеных детей основывается на вере в Божественный замысел о всеобщем спасении, выраженный словами святого апостола Павла: «Бог хочет, чтобы все люди спаслись и достигли познания истины» (сравн. 1 Тим 2, 4). Вот, что говорится в Катехизисе: «Что касается детей, умерших некрещеными, то Церковь может только вверить их милосердию Божию, как она делает это в обряде погребения некрещеных детей. Действительно, великое Божие милосердие, которое хочет, чтобы все люди были спасены, и любовь Иисуса к детям, о которой Он говорит: “Пустите детей приходить ко Мне и не препятствуйте им” (Мк 10, 14), – позволяют нам надеяться, что для детей, умерших без крещения, существует путь спасения» (1261). Наша надежда основана на вере в благодать, которую Бог может даровать этим детям каким-то неведомым нам образом, ведь без благодати никто не может попасть в Рай. †

Задай пытанне

Адвэнт – гэта час, які мае асаблівую атмасферу. Мэта гэтага перыяду – падрыхтаваць нас да перажывання адпаведным чынам урачыстасцей Божага нараджэння. Літургія Адвэнту набліжае нам прароцтвы, што прадвяшчаюць блізкі прыход Пана. Блізкасць гэтага прыходу Збаўцы нараджае радасць у нашых сэрцах. Менавіта таму час Адвэнту называюць часам радаснага чакання.
    У Кодэксе кананічнага права можам прачытаць, што “ў Паўсюдным Касцёле пакутнымі днямі і перыядамі з’яўляюцца пятніцы цэлага года і час Вялікага посту” (кан. 1250). Ці значыць гэта, што час Авэнту не з’яўляецца часам пакаяння і пакуты? Ці можна ў гэты час арганізоўваць розныя забавы і прымаць у іх удзел? Нягледзячы на тое, што Адвэнт паводле Кананічнага права не быў залічаны да часу пакаяння, варта было б, аднак, надалей прытрымлівацца традыцыі перажывання Адвэнту такім чынам, каб клапаціцца пра асабістае збаўленне (параўн. Флп 2, 12). У Евангеллі паводле св. Мацвея можна прачытаць: “Ці могуць быць у жалобе госці на вяселлі, пакуль з імі жаніх? Але прыйдуць дні, калі будзе забраны ад іх жаніх, і тады будуць пасціць” (Мц 9, 15). Езус заклікаў чуваць і маліцца, каб не прапусціць Яго прыход. Падобным чынам адбываецца з Адвэнтам – часам чакання святкавання Божага Нараджэння, а таксама паўторнага прыходу Пана ў канцы свету. Ніхто з нас не ведае, калі Хрыстос вернецца, таму важна не змарнаваць гэтага шансу, як, напрыклад, людзі, што жылі ў часы Ноя: “Бо, як у дні перад патопам елі, пілі, жаніліся і выходзілі замуж аж да таго дня, калі Ной увайшоў у каўчэг, і не ведалі, пакуль не прыйшоў патоп і не забраў усіх, так будзе і ў час прыйсця Сына Чалавечага” (Мц 24, 38–39). †

Задай пытанне

Заступніцай цыган з’яў­ляецца святая Сара, якую інакш называюць Калі Сара альбо Чорная Мадонна. Цэнтр яе культу знаходзіцца ў Сэнт-Мары-дэ-ла-Мер, месцы пілігрымак цыган на поўдні Францыі.
    Адкуль жа паходзіць і кім была св. Сара? На жаль, на гэтыя пытанні можна адказаць толькі зыходзячы з легенды, якую самі цыгане-хрысціяне пераказваюць з пакалення ў пакаленне. У чым жа сутнасць легенды?
    Падчас першага праследавання хрысціян, праўдападобна ў 42 г. н.э., Лазар, Марыя Магдалена, Марта, Марыя Саламея, Марыя Якубава, уцякаючы ад рэпрэсій, трапілі па моры на поўдзень Галіі (а гэта і ёсць Сэнт-Мары-дэ-ла-Мер). Пэўная вандроўная цёмнаскурая жанчына, якая была вельмі добразычлівай, дапамагала збіраць ахвяры для бедных, далучылася да вандроўнікаў са Святой Зямлі і стала прыслугоўваць Марыі Якубавай (жонцы Алфея, якая была сваячкай Маці Божай). Цыгане, бачачы ў постаці св. Сары падабенства да свайго стылю жыцця, выбралі яе сабе за апякунку. †

Задай пытанне

Калі на магіле замест помніка ўстаноўлены каваны крыж, ці абавязкова на ім павінна змяшчацца фігура ўкрыжаванага Хрыста?

Задай пытанне

Хутка разам з усім каталіцкім Касцёлам мы будзем адзначаць урачыстасць Усіх Святых, якая для кожнага хрысціяніна з’яўляецца напамінам аб яго пакліканні да святасці. Але, на жаль, у нашае асяроддзе, а асабліва ў моладзевае, уваходзіць і становіцца ўсё больш папулярным “святкаванне” Хэлоўіна. Можа здавацца, што няма нічога дзіўнага і нічога надзвычайнага ў тым, што нехта бавіцца такім чынам. Але трэба задумацца: гэта звычайная забава ці штосьці, што цяжка супаставіць з жыццём чалавека, які лічыць сябе хрысціянінам?
    Хэлоўін бярэ свой пачатак у Шатландыі, дзе ў вігілію ўрачыстасці Усіх Святых, 31 кастрычніка, адзначалася свята бога смерці Самайна. Элементы гэтага свята чэрпаліся са старажытных язычніцкіх вераванняў друідаў. Гісторыя расказвае, што ў той час акрамя розных ахвяраванняў са звяроў часам складвалі таксама чалавечыя ахвяры. †

Задай пытанне

Я каталічка, мой муж праваслаўны. Мы доўгі час жывём у сужэнстве, але без шлюбу. Ці магу я прыступаць да споведзі і прымаць св. Камунію?

Задай пытанне

Да, в экстремальных случаях крещение может преподать любой человек – «каждый человек», говорится в Кодексе канонического права (канон 861), при этом в каноне не уточняются другие детали, кроме одной: «каждый человек, движимый надлежащим намерением».
   
    Разумеется, речь идет о чрезвычайных обстоятельствах, таких как опасность смерти, когда невозможно прибегнуть к другому служителю таинства. Чтобы такое крещение было действительным, нужно, чтобы совершающий его намеревался сделать то, что делает Церковь по велению Господа. Даже если этот человек нехристианин или вообще неверующий. †

Задай пытанне

“Бярыце і ешце, гэта Цела Маё, якое за вас будзе выдана” (параўн.: Мц 26, 26). Праз сваю бязмежную любоў Пан Езус назаўсёды застаўся сярод нас у Эўхарыстыі і прагне, каб кожны браў удзел у Яго Ахвяры і прымаў Яго як спажытак, які дае вечнае жыццё.
    Аднак гэта не заўсёды маг­чыма. Прычынай могуць быць адсутнасць святара, вялікая адлегласць да касцёла, хвароба альбо ўнутраны стан душы. Выйсцем з падобных сітуацый з’яўляецца прыняцце духоўнай Камуніі.
    Пазбегванне практыкі духоў­най Камуніі звязана з фактам усталявання рэдкага прыняцця святой Камуніі пад выглядам Хлеба і Віна. У Сярэднявеччы паўстала традыцыя прыступаць да св. Камуніі толькі на Вялікдзень, чаму спрыяла пастанова IV Латэранскага Сабору. Ад Трыдэнцкага Сабору пачалі раіць прымаць духоўную Камунію, і найчасцей практыкавалася яна ў манаскіх супольнасцях, але не толькі. †

Задай пытанне

Усе бацькі павінны ўсвя­доміць, што, калі яны заці­каўлены ў развіцці і добрым выхаванні сваіх дзяцей, нельга забывацца аб рэлігійным выхаванні. Гэта такая ж сфера выхавання, як, напрыклад, інтэлектуальнае ці фізічнае выхаванне. Не можа быць так, што рэлігійнаму выхаванню часу прысвячаецца менш за ўсё, а асноўная ўвага надаецца, напрыклад, фізічнаму развіццю дзіцяці. Навука веры павінна асаблівым чынам прысутнічаць у жыцці дзіцяці і маладога чалавека. Як падае Кодэкс кананічнага права, “Бацькі перш, чым хто іншы, павінны словам і прыкладам выхоўваць дзяцей у веры і практыцы хрысціянскага жыцця” (кан. 774, §2).
    Ва ўсіх парафіях нашай дыяцэзіі пры парафіяльных супольнасцях праводзіцца катэхеза для дзяцей, моладзі і дарослых. У катэхізацыі прымаюць удзел святары, манаскія сёстры і свецкія асобы. Сёння, на маю думку, кожны жадаючы мае доступ да катэхезы, створаны ўсе ўмовы, каб дзеці і маладыя людзі пазнавалі Бога на занятках рэлігіі.
    Калі казаць аб дзецях, яны павінны, перш за ўсё, быць добра падрыхтаванымі да першага прыняцця сакрамантаў пакаяння і Эўхарыстыі, а пасля іх прыняцця “далей праз катэхетычную фармацыю больш падрабязна і глыбока навучацца” (кан 777, §3). †

Задай пытанне

Сярод шматлікіх практык, якія сёння чалавек імкнецца выкарыстаць для свайго духоўнага і фізічнага развіцця, вельмі папулярна ёга, якая свой пачатак і абгрунтаванне знаходзіць у філасофіі такіх рэлігій як будызм і індуізм. Адразу трэба адзначыць, што гэта, перш за ўсё, медытатыўная практыка. Фізічныя практыкаванні і малітвы, якія ўжываюцца падчас медытацыі, збудаваны такім чынам, каб спрыяць абуджэнню існуючых у чалавечай натуры пэўных псіхафізічных механізмаў, што ў сваю чаргу таксама вядзе да вызвалення заключанай у чалавеку энергіі (знакамітае адкрыццё “чакраў”). Але пры гэтым трэба ведаць, што адначасова чалавек адкрывае сябе і на духоўны свет. І тут паўстае вельмі важнае пытанне, а нават праблема: на які духоўны свет адкрываецца чалавек праз такую медытатыўную практыку? Прычым трэба памятаць, што чалавек толькі адкрывае сябе на пэўную рэчаіснасць, якой не ведае, і, не маючы над ёй ніякай улады, можа толькі здагадвацца, што здзейснены такім чынам “кантакт” яму прынясе. І, на жаль, вось так, проста, навослеп, вельмі наіўна, мы часам запускаем у аўчарню сваёй душы драпежнага звера. †

Задай пытанне

Спачатку важная інфар­мацыя на тэму дадзенай з’явы. Чалавек можа падпасці пад гіпноз нават супраць сваёй волі і сумлення. Паводле статыстыкі, 10% людзей не ўпадаюць у гіпнатычны транс, 40% паддаюцца лёгкаму гіпнатычнаму трансу, 25% уваходзяць у сярэдні гіпнатычны транс, 25% – у глыбокі. Паўсюдная думка, што чалавек з моцнай мараллю і добрым сумленнем не паддаецца гіпнозу, абуджае сумненні. Калі такі чалавек можа паддацца гіпнозу, тады наступствы цяжка падлічыць. Падатлівы ўнушэню чалавек можа выканаць любы загад. З гіпнозам звязаны таксама галюцынацыі, існуе рэгрэсія жыцця, можна выклікаць глыбока падаўленыя ўспаміны, напрыклад, загіпнатызаванага чалавека ўвесці ў стан немаўляці. Чалавек можа ўпадаць у гіпноз нават першапачаткова прытвараючыся, што паддаецца гіпнацізёру, а пазней гэтае прытворства бязвольна пераходзіць у давер, і такі чалавек упадае ў гіпнатычны сон. Прычынай такога сну могуць быць працэсы, якія адбываюцца ў мозгу. Пры гіпнозе мы маем справу з вылучэннем шэрага рэчыва, так як гэта адбываецца падчас натуральнага працэсу засынання. Сёння, на жаль, назіраецца своеасаблівая мода на гіпноз. Вельмі часта яго выкарыстоўваюць нават урачы. †

Задай пытанне

Гэтае пытанне вернікі вельмі часта задаюць асабліва на пачатку лета. У зацікаўленасці жыццём ксяндза няма нічога дрэннага, але я лічу, што ўсе, хто задае сабе гэтае пытанне, павінны, у першую чаргу, прыгадаць сабе, што ксёндз – таксама чалавек. А таму ён патрабуе адпачынку так таксама, як і кожны чалавек. Падчас водпуску ксёндз не перастае быць ксяндзом: ён адпраўляе св. Імшу, моліцца Брэвіярыем і іншымі малітвамі, але ён мае права кудысьці выехаць, нават змяніць месца побыту, убачыць свет і пазнаёміцца з культурай іншых народаў. Падчас водпуску ксёндз таксама хоча наведаць сваю сям’ю, родных і блізкіх. Водпуск святара, бясспрэчна, трохі адрозніваецца ад водпуску свецкай асобы, але і ксёндз мае права на адпачынак. Напрыклад, сённяшні святы Ян Павел II любіў падчас водпуску ездзіць у горы, дзе ён маліўся, меў капліцу і мог у спакойным рытме свайго жыцця зачарпнуць больш сіл для служэння людзям у паўсюдным Касцёле. Ксяндзы, як і свецкія, маюць свае захапленні. Яны выязджаюць за мяжу, вандруюць па гарах, удзельнічаюць байдарачных паходах і г.д.†

Задай пытанне

Касцёл у абрадзе пахавання выпрошвае духоўную дапамогу памерлым, аказвае пашану чалавечаму целу, якое з’яўляецца святыняй Святога Духа, а таксама суцяшае тых, хто ў жалобе нясе надзею вечнага жыцця (параўн.: Кодэкс Кананічнага Права 1176). Права на каталіцкае пахаванне мае кожны вернік, адкак ёсць выпадкі, калі святар павінен адмовіць у правядзенні абраду пахавання. Кодэкс Кананічнага Права ў каноне 1184 пералічвае тры катэгорыі вернікаў, якія пазбаўлены касцёльнага пахавання, калі яны не пакаяліся перад смерцю:
    1. тыя, хто сам паставіў сябе па-за Касцёлам: паўсюдна вядомыя адступнікі ад веры, ерэтыкі і схізматыкі,
    2. тыя, хто выбраў крэ­мацыю па матывах супра­ціўных хрысціянскай веры (каб паказаць, што не верыць ва ўваскрашэнне цела),
    3. яўныя грэшнікі, кас­цёльнае пахаванне якіх выклікала б публічнае згаршэнне.
    Адмову ў касцёльным пахаванні не трэба ўспрымаць як пакаранне памерлага ці яго родных, але як вынік выбару, учыненага чалавекам пры жыцці.
    Прыняцце пробашчам (часам разам з роднымі памерлай асобы) такого складанага і прыкрага для супольнасці Касцёла рашэння, не замінае малітве аб Божай міласэрнасці для памерлага.
    Можна таксама ахвяраваць за такога чалавека святую Імшу, якую святар можа цэлебраваць у іншы, чым само пахаванне, час.

Задай пытанне

Ці можна прымаць святую Камунію, жывучы разам без шлюбу?
    Катэхізіс Каталіцкага Касцёла навучае, што, каб прыняць святую Камунію, неабходна быць цалкам далучаным да каталіцкага Касцёла і быць у стане ласкі, гэта значыць не мець на сумленні смяротнага граху (Кампендый ККК 291). Як бачна з пытання, муж і жонка жывуць у свабодным саюзе, не атрымаўшы бласлаўлення Касцёла на сужэнскае жыццё. Іншымі словамі, яны пастаянна жывуць у граху чужалоства, а значыць не могуць прыступаць да святой Камуніі. Каб дзейсна і годна перажыць сакрамант споведзі, ведаем, што неабходна пастанавіць сабе выправіцца ад грахоў (Кампендый ККК 303). У выпадку гэтых людзей такая пастанова немагчымая, таму што яны жывуць разам. Прыступаць да споведзі ў дадзенай сітуацыі нельга. Святар не зможа адпусціць грахоў.
    Які можа быць выхад у дадзенай сітуацыі? Каб мець магчымасць прыступаць да споведзі і прымаць святую Камунію, трэба павянчацца. Для гэтага неабходна звярнуцца ў парафіяльную канцылярыю і паведаміць пра сваю сітуацыю святару.

Задай пытанне

Мэтай і вынікам кожнай сапраўднай споведзі з’яўляецца паяднанне чалавека з Богам і супольнасцю, выпраўленне свайго жыцця, а таксама аднаўленне праўдзівага вобраза Бога ў сабе.
    Кожная першая споведзь чалавека ахоплівае ўсё папярэдняе жыццё. У выпадку дзіцяці, якое прыступае да споведзі ўпершыню, перыяд, за які яно спавядаецца, даволі невялікі. Здараецца і так, што ўжо сталы чалавек, ахрышчаны ў дзяцінстве, доўга не ўдзельнічаў у рэлігійным жыцці, а пазней, натхнёны ласкай Бога, навярнуўся і вырашыў прыступіць да споведзі за ўсё жыццё. У гэтым выпадку споведзь ахоплівае сапраўды доўгі перыяд. У каталіцкіх часопісах можна час ад часу прачытаць вельмі прыгожыя сведчанні тых, хто паяднаўся з Богам і Касцёлам пасля доўгіх гадоў. Св. Аўгусцін, які таксама перажыў навяртанне ўжо ў сталым узросце, напісаў: “Ты, Пане, добры і міласэрны. Ты сягнуў да самых глыбінь маёй душы. Адтуль, з глыбіні майго сэрца, Ты дастаў і далёка адкінуў неабсяжнасць сапсаванасці... Дзе ж была мая вольная воля на працягу столькіх гадоў? Якім прыемным нечакана стала для мяне быць свабодным ад дурных задавальненняў!” (Споведзь, IX, 1). †

Задай пытанне

Калі мы ўдзельнічаем у абрадзе бласлаўлення нейкіх прадметаў ці рэчываў, то варта ведаць, які ў гэтым сэнс. Звычайна непасрэдна перад бласлаўленнем святар або дыякан растлумачвае, для чаго гэта робіцца. Праз малітву Касцёла на прадметы зыходзіць Божае бласлаўленне, і такім чынам яны атрымліваюць новае значэнне. Яны становяцца знакамі Божай прысутнасці ў свеце.
    Нельга прадаваць або вы­кідваць блаславёныя прад­меты. Мы можам іх падарыць блізкаму або знаёмаму чалавеку. Калі блаславёныя рэчы былі пашкоджаны і няма магчымасці іх аднавіць, то варта дэмантаваць ці спаліць тое, што гарыць. Напрыклад, вербачкі з Пальмовай нядзелі спальваюць, а гэтым попелам потым пасыпаюць галовы ў Папяльцовую сераду. Аднак гэта не датычыцца выпадкаў, калі пры бласлаўленні нейкага прадмета асвячаецца сама дзейнасць, якая адбываецца пры яго дапамозе, а сам ён не служыць Божаму культу, як, напрыклад, у выпадку бласлаўлення транспартных сродкаў.
    Вяртаючыся да абраду бласлаўлення рэчаў, варта падкрэсліць, што сам гэты абрад часта падказвае, што нам з імі рабіць. Свечку мы запальваем як знак нашай малітвы і ахвяры, даём у руку паміраючаму і гэтак далей. Хлеб святой Агаты на нашых землях прынята браць з сабой у падарожжа або захоўваць у дамах, спалучаючы з гэтым малітву аб захаванні ад небяспекі. Калі ў нас узнікаюць сумненні, для чаго неабходны тыя або іншыя блаславёныя рэчы і як іх захоўваць, варта проста запытацца ў аўтарытэтных асоб ці звярнуцца да правераных крыніц ведаў. Многія інтэрнэт-крыніцы і друкаваныя вы­данні падаюць непраўдзівую інфармацыю на гэты конт. †

Задай пытанне

Наведваючы пажылых людзей з сакраментальнай паслугай, я не аднойчы сустракаўся з сітуацыяй, калі на прапанову ўдзяліць сакрамант намашчэння некаторыя з іх ці іх блізкія казалі, што пакуль не трэба. Такая ж сітуацыя здарылася і з адной пажылой хворай асобай, якая ўжо некалькі гадоў не прыступала да споведзі і св. Камуніі па прычыне здароўя, а яе сям’я тлумачыла гэта бояззю, што пасля візіту святара і прыняцця намашчэння яна ў хуткім часе памрэ.
    Асноўнай прычынай такога мыслення, на маю думку, з’яўляецца тое, што многія католікі на самой справе не разумеюць сэнсу і значэння сакраманту намашчэння хворых, лічачы, што гэты сакрамант прызначаны менавіта для паміраючых. Але трэба памятаць, што галоўным матывам і мэтай гэтага сакраманту з’яўляецца ўмацаванне хворага ў перажыванні яго хваробы і пакуты, а таксама магчымасць атрымаць ласкі і дары, патрэбныя для гэтага. Прычым не толькі тады, калі ўсе ўжо ўпэўнены, што дні гэтай асобы “падлічаны”. На гэтую тэму выразна і канкрэтна гаворыць нам Катэхізіс Каталіцкага Касцёла: намашчэнне хворых “не з’яўляецца сакрамантам, прызначаным толькі для тых, хто знаходзіцца ў небяспецы страты жыцця. Самы адпаведны час для прыняцця гэтага сакраманту – той час, калі верніку пачынае пагражаць небяспека смерці з-за хваробы ці старасці” (ККК 1517). †

Задай пытанне

У Катэхізісе Каталіцкага Касцёла чытаем, што хрост – гэта брама духоўнага жыцця і іншых сакрамантаў; ён вызваляе людзей ад граху, адраджае іх як Божых дзяцей і праз упадабненне да Хрыста ўключае ў супольнасць Касцёла (параўн. ККП 849, ККК 1213). Адпаведным і ўласцівым месцам хросту з’яўляецца ўласны парафіяльны касцёл дарослай асобы або бацькоў дзіцяці, аднак па слушнай прычыне хрост можа быць удзелены ў касцёле іншай парафіі, а нават па-за касцёлам (параўн. ККП 857). У такім выпадку дарослы кандыдат да хросту або бацькі дзіцяці (прынамсі адзін) павінны звярнуцца да свайго пробашча ці іншага ўпаўнаважанага святара, каб атрымаць дазвол на хрост у іншай парафіі. Пазней ім неабходна прадставіць атрыманы дакумент у парафію, дзе мае адбыцца хрост.
    Пра іншыя патрабаванні, звязаныя з хростам, можна даведацца ў кожным касцёле (у парафіяльнай канцылярыі).

Задай пытанне

Божае Нараджэнне – свята, вельмі любімае многімі. Яно напаўняе нас радасцю, таму што мы збіраемся ў сямейным коле, дорым адзін аднаму падарункі і складаем пажаданні. Гэтае свята напоўнена таямнічасцю, якую цяжка акрэсліць словамі. Мы святкуем нараджэнне Хрыста. Нараджэнне Бога ў чалавечым целе. Бог стаў Чалавекам, стаў падобным да нас, каб мы сталі больш падобнымі да Яго.
    Святы Аўгустын напісаў, што “Бог стаў нашым даўжніком не таму, што Ён штосьці атрымаў ад нас, але таму, што абяцаў нам вялікія рэчы”. Божае Нараджэнне – час спаўнення гэтых абяцанняў. Бог прыходзіць для таго, каб людзі, якія неаднойчы рабілі няправільны выбар, якія ранілі сябе і іншых, не жылі ў свеце самападману. Бог прыходзіць, каб адкрыць нам праўду пра нас, пра нашае сэрца. Праўду пра тое, што мы хварэем на недавер да любові. Наша душа можа ізноў быць аздароўлена і навучыцца любіць, адчуўшы, як усемагутны і неабдымны Бог становіцца маленькім Дзіцяткам і кожны можа ўзяць Яго на свае рукі. †

Задай пытанне

Что означает свечка, которую верующие зажигают перед священным образом в храме? Зажигая свечу перед священным образом, перед иконой, мы сопровождаем этот жест молитвой Господу или молитвой о заступничестве Богородицы и святых, и продлеваем нашу молитву: пламя свечи символизирует эту непрерывность молитвы. Иногда, зайдя в храм, мы хотели бы остаться в нём на какое-то время, но не можем: тогда, зажигая свечу, мы как бы оставляем её в знак нашего молитвенного присутствия.
    Кроме того, зажжённая свеча обозначает исповедание веры: мы оставляем этот знак, даём свидетельство нашей веры, чтобы побудить и других к молитве и вере. †

Задай пытанне

Менш чым праз месяц, 25 снежня, вялікая колькасць хрысціян будзе адзначаць узнёслае свята Божага Нараджэння. Як вядома, у Рымска-каталіцкім Касцёле гэтай урачыстасці папярэднічае перыяд, які называецца Адвэнтам. Звернем увагу на гэты час падрыхтоўкі да сустрэчы Хрыста. Падобна да іншых літургічных перыядаў, Адвэнт у сучаснай форме сфарміраваўся паступова. Калі ў другой палове IV ст. была ўстаноўлена адзіная дата адзначэння нараджэння Хрыста, пачынае акрэслівацца перыяд падрыхтоўкі да гэтага свята. У тым, як мы цяпер перажываем гэты час, можна заўважыць спалучэнне дзвюх традыцый: гальскай і рымскай. У старажытнай Галіі Адвэнт меў аскетычны і пакаянны характар. У V ст. на гэтых землях у дні ад 11 лістапада да 25 снежня пасцілі ў панядзелак, сераду і пятніцу. У Рыме ж у другой палове VI ст. Адвэнт быў часам радаснай падрыхтоўкі да свята Хрыстовага Нараджэння без захавання пакаянных практык. †

Задай пытанне

Пост як адна з практык пакаяння ўвогуле павінен быць неад’емнай часткай духоўнага жыцця веруючага чалавека. Само ў сабе паняцце посту прадугледжвае ўстрыманне ад чаго-небудзь (ад франц. “post” – забарона; адсюль “пост” пры ўваходзе на тую ці іншую тэрыторыю). Калі кажуць, што чалавек “прытрымліваецца посту” або “накладае на сябе пост”, гэта азначае, што чалавек добраахвотна паставіў перашкоду перад сваімі пачуццёвымі задавальненнямі дзеля таго, каб іх паўстрымаць і падпарадкаваць.
    Зразумела, гэта можа даты­чыцца не толькі ежы, але і забаў, музыкі, камп’ютарных гульняў і г.д. Дарэчы, памылкай было б прытрымлівацца толькі аднаго віду посту, напрыклад, устрымання ад ежы, і цалкам ігнараваць другі, альбо наадварот. На жаль, сёння ў Касцёле аддаецца перавага посту духоўнаму, пакідаючы цялеснае ўстрыманне ўсё больш на ўласны выбар. А якраз у нашым целе і схаваны той “вораг”, які стрымлівае духоўнае ўзрастанне чалавека і нават, будучы некантраляваным, вядзе да граху. Гэтым “ворагам” з’яўляецца сапсаванасць нашай людской натуры першародным грахом, пасля якога “цела імкнецца да цалкам іншага, чым дух, а дух – да цалкам іншага, чым цела, і адсюль няма паміж імі згоды...” (Гал. 5, 17). Прычым дух у параўнанні з натурай слабейшы, і калі пакінуць яго ў гэтым змаганні без дапамогі, ён прайграе. †

Задай пытанне

Я каталічка, але шмат маіх знаёмых – пратэстанты. Ці з’яўляецца грахом хадзіць разам з імі на іх службы?

Задай пытанне

Что такое харизматические реколлекции?
    На таких реколлекциях мы стремимся заново открыть в своей жизни Святого Духа, которого уже имеем от таинства крещения и миропомазания. Это открытие своего сердца, всех сторон своей жизни на Святого Духа. Он не просто есть в нас, Он хочет действовать, преображать и освящать нас. Без Него невозможно быть настоящим христианином и жить согласно Евангелию. Святой Отец бл. Иоанн Павел II в энциклике “Tertio millennio Adveniente” говорит о том, что мы должны заново открыть Святого Духа.
   
    Нужны ли вам харизматические реколлекции?
    В Первом послании к Коринфянам св. Апостола Павла (12, 1-11) мы можем прочесть о том, что каждый христианин получает от Святого Духа. Поэтому эти реколлекции не для каких-то особых людей, но для всех нас, чтобы обновиться, разжечь, включить активность в дарах Духа, которые у нас уже есть, но почему-то не работают. †

Задай пытанне

Пакліканы Богам для жыцця і любові, чалавек атрымаў ад Стварыцеля заданне пладзіцца і размнажацца. Перадаючы жыццё, жанчына і мужчына супрацоўнічаюць у творчай справе самога Бога. Ад сексуальных адносін адмаўляюцца перш за ўсё тыя, хто па прыкладзе Езуса Хрыста захоўвае чыстасць дзеля Нябеснага Валадарства – манахі і святары, але часам таксама і хрысціянскія сужэнцы свядома ўстрымліваюцца ад сужэнскага акту. Каб зразумець, чаму яны гэта робяць, варта ўзгадаць вучэнне Касцёла адносна годнасці чалавечай асобы, што цалкам грунтуецца на Божым законе, упісаным у натуру чалавека і асветленым у Святым Пісанні.
    Каталіцкі Касцёл навучае, што сексуальны сужэнскі акт – гэта выраз еднасці жанчыны і мужчыны, якія дзякуючы сакраментальным сувязям любові здзяйсняюць ўзаемнае дараванне самога сябе і прыняцце дару другой асобы. Адбываецца гэта на духоўна-цялесным узроўні ў вернасці і адкрытасці на нараджэнне патомства. Сужэнская любоў мае асабовы характар: гэта любоў чалавека – асобы, якая праяўляе сябе праз імпульсы цела, сілу пачуццяў і імкненне духу і волі. Глыбока асабовая еднасць у сужэнстве не абмяжоўваецца толькі цялесным з’яднаннем, але заключаецца ў адзінстве сэрца і душы, што ў сваю чаргу рэалізуецца ў вернасці, непарушнасці сужэнства і адкрытасці на стварэнне камуніі асоб: спачатку саміх сужэнцаў, а з цягам часу таксама і сям’і. †

Задай пытанне

Чтобы дать оценку такому явлению как порнография, нужно определиться, чем, собственно, она является. ККЦ определяет: порнография состоит в изъятии сексуального акта, реального или симулированного, из интимности партнеров с целью преднамеренно выставить его на показ другим. Она оскорбляет целомудрие, потому что извращает супружеский акт, интимный дар супругов друг другу. Она наносит тяжелый ущерб достоинству тех, кто участвует в таких действиях (актеры, публика, коммерсанты), ибо каждый становится для другого объектом примитивного удовольствия и бесчестной прибыли. Порнография – тяжкий грех, я бы сказал, двойной грех. Она перечит как заповеди «не прелюбодействуй», так и заповеди «не убивай». Почему? Порнография носит деструктивный характер, а значит, «убивая» здоровую личность, мы тяжело грешим. Добровольное участие в подготовке или распространении этой вредоносной продукции должно считаться серьезным злом. А поскольку ни производство, ни распространение материалов не имело бы места, если бы не было тех, кто покупает и смотрит, такие люди причиняют вред не только себе, но и соучаствуют в чужом грехе. †

Задай пытанне

Прыняцце сакраманту святога хросту – гэта вельмі важная падзея не толькі для асобы, якая прымае гэты сакрамант, але і для яе блізкіх, і для асоб, якія ёй спадарожнічаюць. Вельмі важнай справай з’яўляецца выбар хросных бацькоў. Таму я хацеў бы растлумачыць, хто можа стаць хросным, а хто, на жаль, не можа ўзяцца за гэтае заданне. Людзям часта не хапае ведаў на гэтую тэму, што можа стаць прычынай пэўных праблем у будучым. Каб штосьці даведацца на гэтую тэму, дастаткова звярнуцца да Кодэксу кананічнага права, які вельмі даступна тлумачыць, хто можа выконваць такую важную і адказную функцыю. Трэба таксама памятаць, што Кананічнае права датычыць не толькі ксяндза, але кожнага, хто з’яўляецца католікам і хто прыходзіць, каб прасіць аб сакраманце святога хросту.
    Той, хто просіць аб хросце, павінен мець хроснага, які адпавядае прынятаму сакраманту і верна выконвае абавязкі, што з яго вынікаюць (Кан 872). Права патрабуе як мінімум аднаго хроснага, таму не абавязкова выбіраць дваіх (Кан 873). Хросны сваім жыццём павінен даваць прыклад веры, менавіта таму гэтае заданне вельмі адказнае. †

Задай пытанне

Як пачуць голас Бога сярод “шуму” нашага жыцця і адчуць, што менавіта Бог, а не мой розум альбо штосьці іншае, кліча мяне да спаўнення свайго жыццёвага паклікання?

Задай пытанне

Можна вельмі часта пачуць гэтае пытанне, але мы не можам атрымаць дакладны адказ на яго. У першую чаргу таму, што акт маральнай тэалогіі адрозніваецца ад акту канкрэтнага чалавека. Акт – гэта дзейнасць, якая не мае дачынення да канкрэтнага чалавека, у дадзеным выпадку – самагубцы. Згодна з вучэннем Касцёла, самагубства – гэта грэх супраць 5 Божай запаведзі: “Не забівай”. Чалавек, учыніўшы самагубства, забівае сябе і гэтым ускладае на сябе смяротны грэх. Паміраючы ў смяротным граху, ён асуджае сябе на пекла. Гэтае меркаванне змянілася ў сувязі з адкрыццём у галіне прасвядомасці самагубцаў.
    Даследаванні ў галіне псіхалогіі выявілі, што большасць самагубцаў у момант гэтага дзеяння не ўсведамляюць, што робяць, знаходзяцца ў вялікай пачуццёвай дэпрэсіі і ў такім стане не могуць адказваць за ўчыненае. Здаровы чалавек заўсёды будзе “захоўваць” сваё жыццё. Самагубцам лічыцца псіхічна хворы чалавек, які ў дадзены момант не справіўся са сваімі пачуццямі, страхамі, якія ўзялі верх над ім і кіравалі ім. †

Задай пытанне

Мне здаецца, што не забіваць жывёл – гэта вельмі па-хрысціянску. Дык чаму ж хрысціяне ядуць мяса жывёл?

Задай пытанне

Евангелие и вся Библия учат о важности личного отношения с Богом каждого отдельного верующего: для Бога каждый из нас сотворен как уникальная и неповторимая личность. Иисус учит обращаться к Богу как к Отцу, который с любовью заботится о нас и даже знает, сколько волос у нас на голове (Мф 6, 6; Мф 10, 30-31). Однако в то же время общинный аспект нашей веры подчеркивается практически на каждой странице Святого Писания, и это не удивительно, если будем помнить, что человек по своей природе – существо социальное. Для Израиля индивидуум существовал только как часть избранного народа. Св. Павел за редким исключением обращает свои послания к общинам верующих, а не отдельным христианам, призывая к единству и взаимной любви. †

Задай пытанне

Растлумачце, калі ласка: калі чалавек зрабіў смяротны грэх, нават некалькі, а потым пакаяўся, ці зменіцца пасля гэтага ягоны лёс, ці будзе ён несці пакуты пры зямным жыцці, ці ёсць у яго шанец быць уваскрослым?

Задай пытанне

Скажыце, калі ласка, чаму ў католікаў вызначаецца менавіта трыццаты дзень пасля смерці, у які адпраўляюць св. Імшу і запрашаюць сваіх родных, а не саракавы, як у нашых братоў-праваслаўных?

Задай пытанне

У Святым Пісанні мы можам прачытаць такі фрагмент: “Хто паверыць і ахрысціцца, будзе збаўлены, а хто не паверыць, будзе асуджаны” (Мк 16, 16). Сярод многіх хрысціян узнікае пытанне, ці той, хто не ахрышчаны, атрымае збаўленне пасля смерці?
Адказваючы на гэтае пытанне, памятаем пра тое, што трэба пазбягаць абсалютнага прыгавору на асуджэнне ўсіх, хто не належыць да супольнасці каталіцкага Касцёла і не прыняў сакраманту хросту. Але адначасова не трэба ігнараваць гэты сакрамант і жыццё ў веры ў супольнасці Касцёла як дарогу, якая вядзе да сапраўднага збаўлення.
Бог настолькі добры і міласэрны, што Ён прагне збаўлення кожнага чалавека. І ўсё ж такі, не трэба ігнараваць словы Хрыста, праз якія Ён указаў веру ў Яго і прыняцце хросту як неабходную ўмову дасягнення збаўлення. Каталіцкі Касцёл павучае, што хрост з’яўляецца абавязковым для ўсіх, хто чуў праўду аб Езусе і Яго Евангеллі. Без прыняцця гэтага сакраманту нельга казаць пра якуюсьці сувязь з Хрыстом. Таму трэба сказаць, што хрост з’яўляецца абавязковай умовай збаўлення для тых, хто чуў пра яго і мог яго прыняць. †

Задай пытанне

У Святым Пісанні чытаем пра заданне мужчыны і жанчыны: “Будзьце плоднымі і размнажайцеся, каб засялілі зямлю і падпарадкавалі яе сабе” (Быц 1, 28). Таму адной з асноўных задач хрысціянскай сям’і з’яўляецца служба жыццю. Дзеці – гэта бясцэнны дар Божы, а бацькоўства – Божае пакліканне. Касцёл не раз кажа пра адказнае бацькоўства, рашуча асуджаючы аборты, эўтаназію і рознага роду забойствы. Ён не прызнае кантрацэпцыю і так званае рэгуляванне дзетанараджэння, а навучае свядомаму і адказнаму бацькоўству. Адказнае бацькоўства азначае адказнасць за сужэнца, за дзяцей, а таксама за Касцёл і народ. Адказнае бацькоўства – гэта пакліканне сужэнцаў да супрацоўніцтва з Богам. У энцыкліцы папы Паўла VI “Humanae vitae” чытаем, што “калі ёсць слушныя прычыны для таго, каб рабіць перапынкі паміж нараджэннем дзяцей, [...] Касцёл навучае, што сужэнцам можна браць пад увагу натуральны цыкл жанчыны, уласцівы функцыі нараджэння, і мець стасункі толькі ў перыяд няплодных дзён, рэгулюючы такім чынам колькасць зачаццяў без парушэння маральных прынцыпаў” (HV 16). Гаворка ідзе пра метады распазнавання плоднасці, дзякуючы якім можна дакладна акрэсліць магчымы перыяд зачацця дзіцяці. †

Задай пытанне

У сучасным свеце з’ява аборту, забойства ненароджанага дзіцяці, стала чымсьці звычайным, на што не звяртаецца вялікай увагі. Кіраўніцтвы розных краін легалізуюць аборт ці то без усякіх абмежаванняў, ці то ставячы пэўныя ўмовы. Аднак, каталіцкі Касцёл, верны Евангеллю, якое ён атрымаў ад Езуса Хрыста, каб пераказваць яго, нягледзячы на розную крытыку і высмейванне, моцна прытрымліваецца пазіцыі адносна абортаў. Аборт з’яўляецца цяжкім грахом і забойствам чалавека. І гэтая праўда ўвесь час паўтараецца ў навучанні Касцёла. “Маральным злом з’яўляецца кожная намерана перарваная цяжарнасць. Навучанне на гэтую тэму не падлегла зменам і застаецца нязменным. Непасрэднае перарыванне цяжарнасці, г.зн. запланаванае як мэта ці сродак, глыбока супярэчыць маральнаму закону. Не забівай плод, перарываючы цяжарнасць, і не забівай народжанага” (KKK 2271). †

Задай пытанне

На нашым велікодным стале шмат розных страў і элементаў, пра якія мы ведаем вельмі мала, але якія маюць багатую сімволіку. Напрыклад, многія з нас ставяць на стале велікоднага баранка, спечанага з мукі ці штучнага. Баранак з’яўляецца сімвалам самога Хрыста. Старазапаветная фігура, якая прыгадвае нам памазаныя кроўю баранка дзверы дамоў ізраільцян, для таго, каб Бог ацаліў першародных ад смерці, а таксама іншыя фрагменты Старога Запавету гавораць нам пра баранка. Напрыклад, мы знаходзім яго пры ахвяры Аўраама. Праз кроў Баранка Езуса кожны з нас быў выратаваны. Гэта таксама літургічны сімвал Вялікадня: баранак з чырвонай харугвай сімвалізуе муку, смерць і ўваскрасенне Езуса. На Велікодныя святы падчас спеву “Gloria” з большым малітоўным настроем мы будзем спяваць словы: “Баранак Божы, які бярэш на сябе грахі свету, змілуйся над намі”. Велікодная прэфацыя таксама прыгадвае нам, што “Хрыстос быў ахвяраваны як наша Пасха, бо Ён сапраўдны Баранак, які ўзяў на сябе грахі свету”, а таксама малітва перад Камуніяй: “Вось Баранак Божы...”. Баранак быў элементам свянцонага ўжо ў VII стагоддзі, яго таксама ставілі на сталах з велікодным сняданем. †

Задай пытанне

“А ў чым справа??? Няўжо так нельга???” Колькі разоў з гэтымі пытаннямі сутыкаюцца душпастары, калі спрабуюць зрабіць заўвагу наконт таго, як трэба апранацца, збіраючыся прыйсці ў храм Божы. Мы спрабуем тлумачыцца розным: не навучылі, не ведаем і г.д. У той жа час, “няведанне закону не вызваляе ад адказнасці”. Кажам, што не маем “зялёнага паняцця аб тым, як апрануцца ў касцёл”, а адначасова лічымся з неабходнасцю адпаведна апрануцца ў іншых месцах і сітуацыях.
   Шукаючы адказу на пытанне, як апрануцца ў касцёл, я перш за ўсё павінен адказаць на вельмі простае, але ў той жа час фундаментальнае пытанне: “Куды, навошта і да Каго я іду, выбіраючыся ў касцёл”. Бо праз адзенне выражаецца маё стаўленне да месца і падзеі, на якой я знаходжуся. Цікава, што, напрыклад, у Італіі перад храмамі стаіць “касцёльная варта”, якая прыпамінае аб прыстойным адзенні тых, хто прыходзіць да святых месцаў. Справа датычыць не толькі жанчын, хоць іх у першую чаргу, і не заканчваецца з заканчэннем лета, хоць менавіта ў гэты перыяд узнікае найбольш непаразуменняў. †

Задай пытанне

Каталіцкі Касцёл не прыз­нае разводаў. Гэта значыць, што калі сужэнства сапраўднае, згодна з патрабаваннямі ККП, яно не можа быць разлучана. Але, як у свецкай, так і ў касцёльнай тэрміналогіі існуе такое паняцце, як “сепарацыя”. Што ж гэта такое?
    Сепарацыя з’яўляецца разарваннем або ўстры­маннем ад супольнага жыцця абодвух сужэнцаў з далейшым трываннем заключанага імі сужэнства. Інакш кажучы, сепарацыя вызваляе ад абавязкаў супольнага пражывання і выканання сужэнскага абавязку, але сужэнскі саюз надалей захоўваецца.
    Калі і па якіх прычынах можна вызначыць сепарацыю? Гэта рэгулююць каноны 1152-1153 ККП. Калі казаць пра прычыны, то сярод іх можна назваць наступныя: чужаложства, небяспека для жыцця або здароўя душы ці цела ад аднаго з сужэнцаў, невыкананне асноўных сужэнскіх абавязкаў. Хто ў такім выпадку можа ў Касцёле сцвердзіць сепарацыю? Па-першае, дыяцэзіяльны біскуп, па-другое, біскупскі суд, і па-трэцяе, самі сужэнцы, калі для гэтага існуе сур’ёзная прычына. †

Задай пытанне

Езус Хрыстус устанавіў сем сакрамантаў, каб з іх дапамогай чалавек меў магчымасць атрымліваць ласку і развіваць сваю сувязь з Богам. Кожны з сямі сакрамантаў важны, таму кожны католік павінен старацца, каб як мага часцей прыступаць да гэтых сакрамантаў і карыстацца імі.
    Падчас сёлетняга душпастарскага візіту многія людзі, якія яшчэ не прынялі сакрамант канфірмацыі, пыталіся ў мяне, навошта ім патрэбны гэты сакрамант і што ён дае. А таму давайце прыгадаем, што гаворыць Касцёл пра сакрамант канфірмацыі.
    Сакрамант канфірмацыі разам з хростам і Эўхарыстыяй належыць да “сакрамантаў хрысціянскага пасвячэння”. Ён дапаўняе ласку хросту. Праз гэты сакрамант вернікі ўсё мацней звязваюцца з Касцёлам. Праз канфірмацыю яны атрымліваюць асаблівую моц Святога Духа і абавязаны да таго, каб як сапраўдныя сведкі Хрыста пашыраць веру словам і ўчынкам і абараняць яе (пар. KKK 1285). †

Задай пытанне

Ці можна спалучыць веру ў забабоны з хрысціянскай верай асабліва тады, калі яны могуць датычыць выканання рэлігійных рытуалаў і нават адгаворвання адпаведных малітваў? Мяжа паміж тым, што на самой справе з’яўляецца святым, і тым, што суб’ектыўнае, вельмі тонкая. Можна лёгка замяніць рэлігійныя жэсты і знакі на форму свайго роду магічнага дзеяння і закляцця, калі не ўкладваць у іх унутранага разумення і глыбокай веры ва ўздзеянне Бога.
    Хрост, вяселле, шлюбы і пахаванні абрастаюць шэрагам звычаяў і традыцый, значэнне якіх цяжка паддаецца тлумачэнню. Чаму да хросту нельга паказваць дзіця іншым людзям акрамя сваіх бацькоў? Чаму жаніху нельга бачыць сукенку нявесты да моманту шлюбу? Чаму ў доме памерлага завешваюцца люстэркі? На гэтыя і падобныя пытанні няма разумных адказаў, а тыя, хто гэта практыкуе, часцей за ўсё адказваюць, што “так трэба рабіць”. †

Задай пытанне

Нягледзячы на тое, што размова з духоўнай асобай для многіх з нас ужо не з’яўляецца чымсьці незвычайным, часам можна пачуць пытанні тыпу: як правільна звярнуцца да біскупа, ксяндза ці манаскай сястры. Безумоўна, над гэтым варта засяродзіцца, бо часам гэта можа нас збянтэжыць.
    Перш за ўсё, трэба прыгадаць пра паставу, поўную павагі да іншага чалавека, тым больш, што гэта асоба, прысвечаная службе Богу. Думаю, што павага, адкрытае сэрца і шчыры позірк павінны характарызаваць кожную размову з усімі. Мы не можам звяртацца да духоўнай асобы на “ты”, таму што такі зварот не паказвае павагі да гэтай асобы, а тым больш, да самаго Хрыста. А таму, да біскупа трэба звяртацца так: “ксёндз біскуп”, “Ваша Эксцэленцыя”; да кардынала – “Ваша Эмінэнцыя”; да Святога Айца – “Ваша Святасць”. Да ксяндза мы звяртаемся наступным чынам: “ксёндз”, “ксёндз пробашч”, “ксёндз вікарый”, калі пробашч ці вікарый належыць да манаскай супольнасці, можна сказаць: “айцец”; да клерыка звяртаемся: “клерык”, “ксёндз”; да манаскай сястры – “сястра”. †

Задай пытанне

Калі ў Вас ёсць крыху вольнага часу і Вас цікавіць наша газета, то адказы на ніжэйпададзеныя пытанні вышліце ў рэдакцыю на адрас Гэты e-mail адрас абаронены ад спаму-ботаў, для яго прагляду ў Вас павінен быць уключаны Javascript . Вы можаце адказваць на ўсе пытанні або на выбраныя. Мы прагнем лепш абвяшчаць Божае слова, каб яно больш эфектыўней даходзіла да нашых чытачоў. Супольна дбаем пра развіццё нашай газеты     Век: ..........           Пол: .......... Ці падабаецца Вам наша газета? Якую старонку часцей за ўсё Вы любіце чытаць? Артыкулы якога аўтара найбольш Вам падабаюцца? Якія рубрыкі найбольш Вам імпануюць? Што Вы не любіце чытаць? Што б Вы хацелі змяніць у лепшы бок у нашай газеце? Ад чаго не варта адмаўляцца? Якія ёсць у Вас ідэі, каб газету “Слова Жыцця” чытала большая колькасць людзей? Ці Вы будзеце чытаць і далей нашае выданне? Пра што Вы хацелі б прачытаць у ім? Як часта павінна выходзіць наша газета? Які фармат павінна яна мець? Пытанні да рэдакцыі? (Калі ў Вас ёсць пытанні ці ўласныя разважанні наконт нашага выдання).

Задай пытанне

Сёння шмат людзей, у тым ліку і тых, хто лічыць сябе веруючымі, якія, карыстаючыся гарадскім транспартам, не купляюць ці не кампасціруюць білетаў. Людзі на гэтую тэму могуць знайсці розныя апраўданні: я не купляю білета, бо многія так робяць; я пакуль не зарабляю грошай, таму не маю на білет; я нікому не шкоджу і яшчэ шмат іншых аргументаў. Для некаторых гэта як забава: ці зловяць мяне; ці змагу я ўцячы, калі будзе такая неабходнасць? А як павінна быць на самой справе?
    Што датычыць пазіцыі каталіцкага Касцёла, то ён афіцыйна на гэтую тэму не выказаўся і не выдаў ніякай дэкларацыі ці пастановы. Але трэба сказаць, што для веруючага чалавека, хрысціяніна, такія паводзіны грэшныя. Чаму? Перш за ўсё, таму што ў гэтай сітуацыі гаворка ідзе пра падман і крадзеж. У першую чаргу, я падманваю і абкрадаю вадзіцеля, паколькі карыстаюся яго паслугамі. А гэтая сітуацыя падобна да такой, калі я, напрыклад, прыйшоў у рэстаран, наеўся і не заплаціў. †

Задай пытанне

На гэтае пытанне нельга адказаць адным словам: “так” альбо “не”. Гэта было магчыма зрабіць да нядаўняга часу, калі сярод Касцёльных наказаў існаваў такі: “У перыяд пакаяння забаронена ўдзельнічаць у забавах”. Усё было зразумела. Касцёльныя наказы былі дапоўнены, і гэты наказ прадпісвае, што ў перыяд пакаяння трэба стрымлівацца ад удзелу ў забавах.
    Каб даць адказ на гэтае пытанне, неабходна ведаць, адкуль з’явілася забарона ўдзельнічаць у забавах у перыяды пакаяння. Калі Езус жыў на зямлі, фарысеі абвінавачвалі яго вучняў, што яны не посцяць. Тады Езус адказаў: “Ці могуць засмучацца сыны харомаў шлюбных, пакуль з імі малады? Але прыйдуць дні, калі адымецца ў іх малады, і тады будуць пасціцца” (Мц 9, 15). Езус прызываў да чування і малітвы, каб не прапусціць Яго прыйсця (пар.: Мц 24, 42-44), бо суровую кару панясуць тыя, хто выбірае “выкарыстанне жыцця” замест таго, каб чакаць вяртання Хрыста (пар.: Мц 24, 45-51). Так, пост і малітва былі неад’емнай часткай веры маладога Касцёла, і гэта засталося па сённяшні дзень. Хрысціяне – гэта людзі, якія крочаць да дому Айца і чакаюць вяртання Збаўцы. †

Задай пытанне

Сёння многія стараюцца атрымаць вадзіцельскія правы. І нічога дзіўнага. Аднак, вельмі цікава, што каб атрымаць іх, трэба здаць экзамен на веданне правіл дарожнага руху і ўменне вадзіць транспартны сродак. Таму, атрымліваючы вадзіцельскія правы, мяркуецца, што правілы дарожнага руху Вы ведаеце! Але зусім інакш выглядае сітуацыя, калі “свежа спечаны” вадзіцель сядае за руль, а побач ужо няма таго, хто будзе вырашаць аб здачы экзамену. Тады некаторыя пачынаюць лічыць сябе пілотамі Формулы-1. Многія могуць паводзіць сябе на дарогах так, быццам правілы дарожнага руху на іх не распаўсюджваюцца. Сярод іх ёсць таксама веруючыя людзі. Варта сказаць, што каталіцкі Касцёл не выдаў ніводнага афіцыйнага дакумента, які б указваў, як трэба паводзіць сябе на дарозе, будучы пешаходам ці вадзіцелем.
    Сёння ўсё часцей можна сустрэцца з такім пытаннем: “Ці невыкананне правіл дарожнага руху – гэта грэх?” Адказ гучыць адназначна: так. Многія вадзіцелі ў парушэнні правіл дарожнага руху не бачаць нічога дрэннага. Аднак, іх невыкананне, а ў тым ліку і хуткая язда на аўтамабілі, матацыкле ці іншым транспартным сродку, з’яўляецца грахом, таму што вадзіцель падвяргае небяспецы не толькі сваё жыццё, але ў многіх выпадках таксама жыццё і здароўе іншых удзельнікаў дарожнага руху. †

Задай пытанне

Каб адказаць на гэтае пытанне, трэба ўспомніць азначэнне граху: грэх – гэта дабравольнае і свядомае парушэнне Божых альбо касцёльных запаведзей. Што адбываецца падчас спісвання? Асоба, якая карыстаецца гэтым “метадам”, хоча атрымаць як мага лепшы вынік за найменшую працу (калі гэта можна назваць працай). Як бы мы не хацелі апраўдаць спісванне, яно з’яўляецца адным з відаў хлусні. Бо я, калі спісваю, раблю выгляд, што праца, якую я не выканаў, з’яўляецца маім “творам” (або што я маю веды, якіх насамрэч не маю). Адна з Божых запаведзей гучыць наступным чынам: “Не сведчы фальшыва супраць бліжняга свайго”. Іншымі словамі, не кажы хлусні, кажы праўду адносна сябе і іншых людзей. Менавіта як хлусня – парушэнне Божай запаведзі – спісванне з’яўляецца грахом. Іншай справай з’яўляецца ранг гэтай правіны. Трэба задаць сабе пытанне: а чаму, навошта я спісваю (ці даю спісваць)? “Бо не змог навучыцца!” – вельмі часта гучыць такі адказ. †

Задай пытанне

Іскавая скарга – гэта просьба, накіраваная ў адпаведны касцёльны суд, у якой зацікаўленая асоба просіць разглядзець яе справу. Гэтая просьба з’яўляецца абавязковым элементам для таго, каб распачаць працэс у касцёльным судзе. Для таго, каб аспрэчыць сапраўднасць шлюбу, трэба ўнесці скаргу ў адпаведны касцёльны суд. Паводле канона 1673, адпаведным з’яўляецца Біскупскі суд той дыяцэзіі, на тэрыторыі якой: 1) аспрэчваемы шлюб быў заключаны, 2) жыве адказчык, 3) жыве ісцец – з дазволу судовага афіцыяла адказчыка, 4) жывуць сведкі – з дазволу судовага афіцыяла адказчыка. Каб іскавая скарга была прынята касцёльным судом, яна павінна адпавядаць патрабаванням канона 1504, гэта значыць, яна павінна заключаць у сабе наступную інфармацыю: †

Задай пытанне

Адказваючы на гэтае пы­тан­­не, трэба спачатку прыга­даць, чым з’яўляецца цела чалавека з хрысціянскага пункту гледжання. З Божага Аб’яўлення мы ведаем, што Бог стварыў чалавека як цялесна-духоўную асобу, прызначаную для вечнага жыцця. Св. Аўгус­тын прыгадвае нам: “Чалавек не з’яўляецца толькі целам або толькі душой, але тым, што складзена з душы і цела”. Для вечнага жыцця прызначана не толькі душа, але і цела чалавека, якое на працягу ўсяго жыцця было святыняй Святога Духа. І, як навучае Касцёл, пасля смерці чалавека душа ідзе на Божы Суд, а цела з пашанай і верай кладзецца ў зямлю, дзе яно будзе спачываць да Апошняга Суда. Гэтую ісціну мы вызнаём у хрысціянскім сімвале веры, калі гаворым, што верым ва ўваскрасенне цела. †

Задай пытанне

Увогуле, разважаючы над значэннем і роляй сіноду, трэба памятаць, што гэтая з’ява мае багатую гісторыю ў жыцці Касцёла. У перакладзе з грэчаскай мовы слова “сінод” азначае ‘супольная дарога’ і сваімі каранямі сягае першых вякоў хрысціянства. У розных кутках тагачаснага свету біскупы і святары збіраліся на спецыяльных з’ездах (таксама вельмі часта і свецкія асобы бралі ўдзел у гэтых сустрэчах). Прычынай такіх сустрэч былі цяжкасці і праблемы, з якімі сутыкаліся тыя ці іншыя правінцыі Касцёла. Праблемы маглі быць вельмі разнастайнымі: арганізацыйныя справы, ерасі, тэалагічныя спрэчкі... Па сутнасці, першыя сіноды збіраліся ўжо ў апостальскія часы, але больш шырокае распаўсюджанне яны атрымалі пасля 313 года, калі хрысціянства было афіцыйна прызнана ў Рымскай імперыі. З цягам часу ў гісторыі заходняга хрысціянства роля сінодаў страціла сваё былое значэнне. †

Задай пытанне

Да майго вялікага здзіў­лення, я прачытаў у адным сур’ёзным выданні, што амаль кожны другі чалавек мае на сабе татуіроўку. Сёння думка зрабіць татуіроўку становіцца паўсюднай практыкай і абуджае шмат эмоцый. Хтосьці робіць сабе на целе адвольны знак, без аніякай развагі, іншы ж старанна абдумвае, што павінна аздабляць яго цела. Часцей за ўсё моладзь хоча мець татуіроўку, каб ганарыцца перад равеснікамі і перад грамадствам, асабліва таму, што гэта можа быць модна і прыгожа.
    Многія ўрачы лічаць, што працэс татуіравання – гэта калечанне цела. У арганізм уводзяцца шкодныя для яго рэчывы. Часам здараецца, што гэта можа выклікаць утварэнне пухліны. А таму гэта ў пэўнай ступені шкодна. Татуіроўка – гэта калечанне свайго цела. Кніга Левіта ўзгадвае: “Дзеля памерлых не рабіце надрэзаў на целе вашым і не наколвайце пісьмёнаў. Я Пан” (Лев 19, 28). З гэтага біблійнага фрагмента вынікае, што Бог адназначна гаворыць – ніякіх татуіровак. Таксама няма чагосьці такога, як: веруючы робіць “хрысціянскія” татуіроўкі. Няма згоды на тое, каб зрабіць сабе крыж на руцэ ці плячы. Гэта не з’яўляецца годным спосабам паказаць, што я веруючы чалавек.
    Можна ўзгадаць шмат фрагментаў з Бібліі, дзе напісана, што наша цела – святыня Бога. Той, хто яго нішчыць, нішчыць Бога. Татуіраванне з’яўляецца знішчэннем цела, мы грашым супраць V Божай запаведзі – “не забівай”. Бог дае нам здароўе і прыгожае цела не для таго, каб мы потым калечылі іх. †

Задай пытанне

Адыход з гэтага свету блізкай асобы – гэта заўсёды цяжкая падзея ў жыцці чалавека.
    Вельмі часта ў святле такіх падзей многія задаюць пытанне: “Колькі павінна доўжыцца жалоба па памерлых?” Ці таксама: “Як доўга трэба насіць убранне, якое выражае нашу жалобу?” Многія адказваюць, што паўгода ці год. Гэта залежыць найперш ад таго, кім была гэтая памерлая асоба для нас. Аднак, разважаючы на гэтую тэму, трэба сказаць, што Касцёл афіцыйна не выказаўся на тэму жалобы па памерлых і не мае канкрэтных правіл, што датычаць жалобы. Нягледзячы на тое, што Касцёл акружае памерлых пашанай, аб тым, колькі павінна працягвацца жалоба, што можна рабіць падчас яе, а чаго трэба пазбягаць, нічога не было сказана.
    Гаворачы аб жалобе па памерлых, трэба сказаць, што яна з’яўляецца натуральнай рэакцыяй чалавека на смерць. Хтосьці, каго ты любіш, памёр, і ты ніколі зноў не ўбачыш яго на гэтым свеце. Практыка жалобы па памерлых фарміравалася ў народнай традыцыі і прымала розныя формы. Яна заключаецца ў першую чаргу ва ўстрыманні на пэўны час ад удзелу ў забавах, а таксама ў нашэнні адзення чорнага колеру на працягу пэўнага часу. †

Задай пытанне

Легіён Марыі – гэта самая вялікая апостальская арганізацыя свецкіх католікаў, якая дзейнічае практычна ў кожнай краіне свету. Яна налічвае больш за 3 млн актыўных і каля 10 млн дапаможных легіянераў. Легіён Марыі мае на мэце абвяшчэнне Божай хвалы і імкненне да асабістай святасці праз малітву і апостальскую працу. Легіянеры заўсёды ідуць удвух як да няверуючых, так і да ахрышчаных, якія страцілі сэнс веры і прысутнасці ў Касцёле. Арганiзацыя заснавана Фрэнкам Дафам у Дубліне 7 верасня 1921 г. напярэдадні свята Нараджэння Багародзіцы. Легіён Марыі быў усхвалены 7 апошнімі Папамі і падтрыманы Другім Ватыканскім Саборам.
   Мэта Легіёна Марыі – праслаўленне Бога і асвячэнне членаў Легіёну праз штотыднёвыя малітоўныя сустрэчы і практычнае выкананне апостальскай працы. Легіянер Марыі штодзённа чытае абавязковую малітву (tessera). У яго духоўным жыцці важную ролю адыгрывае ружанцовая малітва. Палаючы апостальскім духам здабывання душ для Хрыста, легіянер імкнецца скарыстаць з удзелу ў святой Імшы і ў буднія дні, з Літургіі гадзінаў, з чытання Святога Пісання, з духоўных чытанняў. А на працягу года легіянер прымае ўдзел у закрытых рэкалекцыях, пілігрымках, злётах, днях духоўных сустрэч або іншых супольных набажэнствах. Знаходзячыся пад апекаю духоўнага кіраўніка і маючы яго святарскае блаславенне, легіянер Марыі не адступае ні перад адным апостальскім заданнем. Углядаючыся ў крыж Хрыста, які збавіў свет, легіянер ведае, які кошт збаўлення кожнай душы. †

Задай пытанне

Часта таксама і сярод католікаў можна пачуць пытанні, якія датычаць сакраманту пакаяння. А дакладней, ці абавязкова трэба прызнавацца ў сваіх грахах перад ксяндзом, калі і так дараванне дае толькі Пан Бог? Ці не прасцей было б расказаць свае слабасці Богу і папрасіць Яго аб прабачэнні? Такое мысленне характэрна для пратэстанцкіх Цэркваў, якія не прызнаюць неабходнасці сакраментальнай пакуты, а толькі вызнаюць грахі перад Богам і выклікаюць акт жалю. Аднак у каталіцкім Касцёле абавязвае іншая практыка. Чалавек, які прыступае да сакраманту пакаяння, вызнае свае грахі перад Богам, прызнаючыся ў іх перад святаром, які з’яўляецца бачным пасярэднікам паміж чалавекам і Богам.
    Сакрамант пакаяння ўстанавіў Пан Езус, калі скіраваў да сваіх апосталаў такія словы: “Ідзіце і адпускайце грахі, каму адпусціце, таму будуць адпушчаныя; на кім пакінеце, на тым застануцца” (Ян 20, 23). У іх мы ўжо бачым перадачу ўлады адпушчэння грахоў, якую Хрыстос удзяліў сваім апосталам. Гэта менавіта яны сталі пасярэднікамі ў сакраманце пакаяння паміж чалавекам і Богам, які прабачае. Трэба таксама звярнуць увагу на тое, што гавораць дакументы Касцёла аб сакраманце споведзі. Катэхізіс Каталіцкага Касцёла тлумачыць: “Пакаянне, як і ўсе сакраманты, з’яўляецца літургічнай справай. †

Задай пытанне

Каб зразумець, што такое новая евангелізацыя, трэба спачатку ведаць, што такое евангелізацыя. Евангелізацыю можна акрэсліць як паказванне Хрыста тым, хто не ведае Яго, праз навучанне, катэхізацыю, асвячэнне. Евангелізацыя – гэта нясенне Добрай Навіны ва ўсе колы чалавечага роду, каб яна пранікала іх сваёй моцай знутры, каб стварала з іх новае чалавецтва. Мэтай евангелізацыі з’яўляецца менавіта гэтае ўнутранае змяненне. Асноўнае пытанне кожнага чалавека гучыць: “Як гэта здзейсніць – як стаць чалавекам? Як навучыцца мастацтву жыцця? Якая дарога вядзе да шчасця? Евангелізаваць – значыць указваць гэтую дарогу – вучыць мастацтву жыцця” (“Новая евангелізацыя”, кард. Ё. Рацынгер).
    У энцыкліцы “Redemptoris misio” (№ 33) Яна Паўла II былі ўказаны тры тыпы евангелізацыі, якую праводзіць Касцёл:
    – місійная дзейнасць сярод няверуючых,
    – душпастарская дзейнасць сярод хрысціян,
    – новая евангелізацыя, ці рэевангелізацыя сярод ахрышчаных, якія згубілі жывы сэнс веры або проста не лічаць сябе членамі Касцёла.
    Новая евангелізацыя не азначае “новага Евангелля”, бо Хрыстос той самы на вякі, яна азначае адэкватны адказ на знакі часу, на патрэбы сучасных людзей і народаў, на новыя кантэксты, якія фарміруюць культуру. †

Задай пытанне

Такая небяспека сапраў­ды існуе. І ў гэтым нам на дапамогу прыходзяць рэкалекцыі. Яны з’яўляюцца нагодай, каб суцішыцца, задумацца над сабой і сваім жыццём перад Богам і разам з Ім. Гэта шанс, каб сустрэць Езуса, пазнаёміцца з Ім, палюбіць.
   Для многіх сучасных людзей жыццё з’яўляецца кашмарам, які яны самі сабе стварылі. Яны адчуваюць духоўную пустату, якая прыводзіць да таго, што жыццё здаецца ім пазбаўленым сэнсу, яны заплаканыя, нярэдка ўблытаныя ў дрэнныя звычкі, не могуць сабе парадзіць з болем, які прынесла жыццё. І многія з іх чакаюць, што Касцёл дасць ім у таблетцы панацэю ад усіх хвароб нашага часу.
   Але хутчэй за ўсё патрэбны намаганні, і не малыя, каб адважыцца паглядзець на сваё жыццё і паспрабаваць зрабіць з ім нешта канструктыўнае. А гэта патрабуе часу і намаганняў. Не ўдасца змяніць цэлае жыццё за адну секунду.
Але як знайсці час на тое, каб спыніцца і падумаць аб жыцці, аб каштоўнасцях, аб мінучасці? †

Задай пытанне

Пятнічны пост – гэта адзін са спосабаў ушанавання Мукі Езуса Хрыста, а таксама форма пакаяння і малітвы. Паводле Касцёльнага права, на тэрыторыі Беларусі пятнічны пост абавязкова павінен быць выражаны як мінімум ва ўстрыманні ад спажывання мясной ежы. Гэтая норма абавязковая для кожнага католіка ва ўзросце ад 14 да 60 гадоў, які знаходзіцца ў пятніцу на тэрыторыі нашай краіны і яго фізічнае здароўе дазваляе посціць.
Пятнічны пост ад мяса неабавязковы, калі: 1) на гэты дзень прыпадае вялікая касцёльная ўрачыстасць (агульная або лакальная), 2) прыпадае час святочнай Актавы (тыдня пасля) Каляд і Вялікадня, 3) асоба (або група) атрымала спецыяльны дазвол касцёльнай улады, вызваляючы ад посту (па вельмі сур’ёзнай прычыне), 4) медычна забаронена такім чынам пасціць, 5) не абавязвае да гэтага ўзрост (да 14-ці і пасля 60-ці), 6) асоба знаходзіцца ў далёкім падарожжы, 7) асоба крайне цяжка працуе фізічна, 8) асоба ніякім чынам нідзе не можа знайсці посных прадуктаў харчавання (тут: спажыванне мяса – адзіны сродак, каб не памерці з голаду), 9) асоба знаходзіцца на тэрыторыі краіны, дзе мясны пост заменены іншай духоўнай практыкай. †

Задай пытанне

Сучасны чалавек не дастасоўвае да сябе паняцця пакоры, паколькі яна для яго асацыіруецца з тым, што не з’яўляецца добрым ці хаця б карысным для сённяшняга часу. Вядома, што гэта не прыніжэнне сваіх заслуг, а ўзвялічванне заслуг іншых. І даць сёння адказ на пытанне “Што такое пакора?” не так проста.
    Большасць слоўнікаў, як і інтэрнэт-крыніцы, падаюць, што пакора – гэта маральная цнота, якая ў агульным разуменні палягае на прызнанні асабістай абмежаванасці, не ўзвышэнні сябе над іншымі і пазбяганні хвалення сваімі дасягненнямі.
    А хрысціянская трактоўка гаворыць, што пакора палягае на прызнанні сваіх грахоў і Бога за крыніцу паходжання ўсіх даброт.
    На жаль, у касцёльным асяроддзі існуе дастаткова частае стэрэатыпнае мысленне аб тым, што добры католік павінен быць пакорным, ніколі не прызнаваць свае таленты і дасягненні і асабліва не вылучацца. Таму пакора, якая з’яўляецца вельмі важнай і цэннай каштоўнасцю, можа быць няправільна зразумета. †

Задай пытанне

Гэтая малітва кожны дзень яднае мільёны людзей ва ўсім свеце. Штодзённа а 15-й гадзіне, у час смерці Езуса, вернікі паўтараюць словы Вяночка – малітвы, прысвечанай таямніцы Божай міласэрнасці. Як і кожны вянок, ён з’яўляецца зборам малітваў, якія паўтараюцца пэўную колькасць разоў і адлічваюцца на пацерках. У цэнтры гэтай малітвы знаходзіцца таямніца мукі, смерці і ўваскрасення Езуса Хрыста. Той, хто моліцца Вяночкам да Божай міласэрнасці, звяртаецца да гэтай таямніцы як да крыніцы Божай ласкі, якая ацаляе свет і асобных людзей з граху і стану аддалення ад Бога. Найбольш распаўсюджаны Вяночак да Божай міласэрнасці быў перададзены с. Фаўстынай Кавальскай.
    Гэты Вяночак у сваім асабістым аб’яўленні Езус Хрыстус прадыктаваў св. сястры Фаўстыне Кавальскай у Вільні 13-14 верасня 1935 года. Ён з’яўляецца адным з практычных малітоўных шляхоў увядзення ў жыццё Касцёла паслання аб Божай міласэрнасці, апісанага Сястрой у “Дзённіку”. Уваскрослы Езус удзяляе з хвалебнай раны свайго Сэрца ваду і кроў – сакраментальныя знакі новага жыцця і ачышчэння ад граху. †

Задай пытанне

Крыжовы шлях бярэ свой пачатак са шляху, які прайшоў Езус Хрыстус, асуджаны на смерць, пачаўшы ад плошчы Пілата да Галгофы. Мука разважаецца на 14 сімвалічных стацыях. Святое Пісанне не мае дакладнай трасы Крыжовага шляху, і толькі 9 з 14-ці стацый маюць сваю падставу ў евангелічных апісаннях мукі Пана.
    Першыя хрысціяне групамі ці паасобна пілігрымавалі ў Святую Зямлю, разважаючы мукі Збаўцы на тых месцах, дзе Яго катавалі і забілі. З IV ст. ва ўсім хрысціянскім свеце ставяць крыжы пры дарогах, каля рэк і ў мясцовасцях, куды вернікі накіроўваліся, каб разважаць муку Пана.
    У перыяд крыжовых паходаў (XI-XIII стст.) крыжакі будавалі капліцы, у якіх прадстаўлялі найважнейшыя падзеі з мукі Пана Езуса. Так узнік Крыжовы шлях, які ў наступных стагоддзях (XIV-XVII) яшчэ больш пашыраўся і распаўсюджваўся ў розных краінах.
    Пашырэнню Крыжовага шляху і яго распаўсюджванню спрыялі перш за ўсё манаскія ордэны, у асноўным францішкане. Стацый Крыжовага шляху часта было вельмі шмат. Так, разважанне Крыжа і Гробу Езуса ў першых стагоддзях пазней у некаторых раёнах павялічылася да некалькіх дзясяткаў, а нават некалькіх соцень стацый. У 1731 годзе Клеменс XII абмежаваў Крыжовы шлях да 14 стацый. †

Задай пытанне

Не сакрэт, што сучасны выгляд Дня Святога Валянціна – гэта камерцыйны праект, які прыносіць добры прыбытак бізнесменам, а для звычайных абывацеляў гэта проста нагода павесяліцца. Для многіх закаханых гэты дзень з’яўляецца ці не адзіным момантам у годзе, калі яны імкнуцца неяк адмыслова падкрэсліць блізкай асобе, як моцна яе кахаюць. Для хрысціян Дзень св. Валянціна становіцца своеасаблівым выклікам. Відавочна, што масавая культура не канцэнтруецца на рэлігійным аспекце свята. Некаторыя нават мэтанакіравана змяняюць назву гэтага дня, каб канчаткова сцерці яго хрысціянскі элемент. Замест “Дзень св. Валянціна” часта можна ўбачыць загаловак: “Дзень закаханых”. Паўстае адмысловае напружанне паміж хрысціянскім звычаем успаміну святога і рэлігійна абыякавым жаданнем чарговага шоу.

   У адносінах да гэтага свята хрысціяне раздзяліліся. Адны лічаць яго адназначна дрэнным, бо яно прапагандуе распусту і г.д. Іншыя – што неабходна змагацца за хрысціянскі характар свята. Прыхільнікі такога погляду прапаноўваюць розныя альтэрнатывы камерцыйным шоу. Напрыклад, выкары­стоўваюць тэматыку гэтага дня, каб паразмаўляць аб хрысціянскім разуменні кахання. Або арганізоўваюць альтэрнатыўныя хрысці­янскія вечарыны, шоу і малітоўныя сустрэчы. †

Задай пытанне

Многія людзі чамусьці лічаць, што пост – гэта нейкая вегетарыянская прак­тыка. Насамрэч пост – гэта хрысціянская духоўна-дысцыплінарная практыка, скіраваная на ўтаймаванне цялесных ці духоўных сіл чалавека, а таксама адна з форм перапрашэння за грахі.
    Цялесны пост. Гэтая форма посту найбольш вядомая. Цялесны пост найчасцей звязаны з абмежаваннем у ежы. Абмежаванне мае дзве формы: а) умераны пост – адмаўленне ад мясной ежы; б) сціслы пост: дазваляецца толькі адзін пасілак да сыта на дзень. Выключэнне са спажывання мясных прадуктаў у хрысціян мае некалькі матывацый: 1) барацьба з абжорствам як адным з сямі галоўных грахоў; 2) успамін Хрыстовых пакут, яднанне з пакутуючым Хрыстом як форма перапрашэння за свае грахі, а таксама за грахі сваіх блізкіх.
    Цялесны пост можа выражацца не толькі ў форме абмежавання ў ежы, але таксама ў абмежаванні ў тых цялесных сферах, якія з’яўляюцца пастаяннай крыніцай граху. Прыкладамі такой формы цялеснага посту можа быць абмежаванне ў наведванні пэўных месцаў, абмежаванне нястрыманасці зроку ці стрыманасць у празмернай гаварлівасці. Бог стварыў чалавека вольным і чакае ад яго захавання гэтай свабоды. Вольнасць волі з’яўляецца абавязковай умовай развіцця чалавека як асобы і ў выніку – умовай здольнасці да самасвядомага і здаровага міжасобаснага кантакту з людзьмі і з Богам. Пост з’яўляецца сродкам кантролю і захавання свабоды волі, а таксама магчымасцю дапамогі іншым людзям у форме малітвы. †

Задай пытанне

Ад свята Божага Нараджэння ў парафіяльных супольнасцях традыцыйна адбываецца каляда, якую Касцёл афіцыйна называе душпастырскім візітам. Звычай наведвання сямей і кватэр душпастырамі традыцыйна працягваецца да распачацця перыяду Вялікага посту. У залежнасці ад колькасці сямей у парафіі і ад рашэння святароў, душпастыр можа прызначыць каляду на іншы перыяд. Гэта перш за ўсё датычыцца гарадскіх парафій, дзе немагчыма наведаць сем’і пасля Божага Нараджэння.
    Каляда звязана з перыядам Божага Нараджэння толькі назвай і можа памылкова асацыіравацца са спяваннем калядных песень. Яна, незалежна ад літургічнага перыяду, з’яўляецца душпастырскай падзеяй. Да таго, каб вернікі ўспрымалі каляду ў душпастырскім духу, павінен заахвоціць душпастыр падчас нядзельных аб’яў. Вернікі могуць самі запрасіць святара наведаць іх кватэру. Гэтым яны публічна выражаюць веру ў тое, што адносна іх вызначаны душпастыр выконвае павучальнае і асвячальнае заданне Хрыста і Яго Касцёла. †

Задай пытанне

Шматвечная хрысціянская традыцыя звязвае нараджэнне Езуса Хрыста з днём 25 снежня 1 г. да н.э., але вынікі гістарычных даследаванняў (якія вядуцца ад XIX стагоддзя) пярэчаць гэтай традыцыі. Верагодней усяго Езус Хрыстус нарадзіўся паміж 8 і 4 г. да н.э. ці ў 2 г. да н.э. Калі ідзе гаворка пра дакладную дату, то дадзеныя з Евангелля (пастухі і статак пад чыстым небам) выключаюць зімовую пару.
    Адзіныя крыніцы, якія дазваляюць прыблізна вызначыць час нараджэння Езуса, гэта два Евангелля Навага Запавету: св. Мацвея і св. Лукі. Іншыя новазапаветныя Евангеліі нічога на гэтую тэму не ўзгадваюць. Праблема, з якой спатыкаюцца гісторыкі, што даследуюць абедзве крыніцы, гэта разыходжанні ў гэтых версіях. Згодна з Евангеллем паводле св. Мацвея (Мц 2, 1), Езус нарадзіўся яшчэ калі жыў цар Ірад, а ў Евангеллі паводле св. Лукі (Лк 2, 1) Езус нарадзіўся падчас перапісу насельніцтва, калі ўладаром Сірыі быў Квірыній. З іншых крыніц мы ведаем, што Ірад памёр у 4 г. да н.э., а Квірыній правёў перапіс насельніцтва на мяжы 6 і 7 гадоў н.э. †

Задай пытанне

У Адвэнце ёсць шмат добрых традыцый. Адной з іх з’яўляецца змяшчэнне ў нашых касцёлах у першую нядзелю Адвэнту адвэнтавага вянка, у якім знаходзяцца чатыры сімвалічныя свечкі. Аўтарам гэтай формы пабожнасці з’яўляецца пратэстанцкі тэолаг і грамадскі дзеяч Джон Віхэрн (1808 - 1881) з Гамбурга.

    12 верасня 1833 г. пастар Джон Віхэрн адкрыў у сваім родным гора-дзе школу-прытулак для сірот. Гэта была першая з яго дабрачынных спраў. Потым Віхэрн заснаваў шмат падобных устаноў. Пастар вельмі клапаціўся пра выхаванне сваіх падапечных. Ён хацеў, каб дзеці адчувалі сябе як у сям’і. У Адвэнце 1839 г. яму прыйшла ідэя, як змяніць аздабленне пакоя, каб дадаць настрою, які б спрыяў малітве. Ён зрабіў своеасаблівы вянок. На краі кола дыяметрам 2 метра змясціў 24 маленькія свечкі. Кожную з іх трэба было запальваць у чарговы звычайны дзень Адвэнту. Вакол гэтага вянка падапечныя пастара штодзённа збіраліся на супольныя малітвы, сустрэчы і спевы.
    Пастар жа перанёс сваю ідэю ў іншыя нямецкія гарады. Ён падчас Адвэнту запрашаў людзей на штонядзельныя разважанні. Таму выгляд вянка трохі змяніўся. Замест 24-х свечак ён змяшчаў толькі чатыры, якія азначалі чатыры нядзелі Адвэнту. Звычай рабіць адвэнтавы вянок вельмі хутка распаўсюдзіўся па ўсёй Германіі, а потым і па ўсім свеце. †

Задай пытанне

З цягам часу, калі св. Імшу пачалі адпраўляць непасрэдна за некаторых памерлых (ці жывых), дыптыхі замянілі ўспамінамі (“mementa”), якія ўжо не ўключалі імён усіх вернікаў, якіх успамінае Касцёл, а толькі імя аднаго ці некалькіх пазначаных. У сучаснай літургіі “mementa” захаваліся, напрыклад, у I эўхарыстычнай малітве (Рымскі Канон): перад кансэкрацыяй ксёндз пералічвае імёны жывых блізкіх людзей, затым заклікае святых, а пасля перамянення пералічвае імёны памерлых, за якіх моліцца, і зноў звяртаецца да святых.
    Усё ж адмененая цырымонія чытання доўгіх спісаў памерлых захавалася, але, можна сказаць, была як бы адсунута ўбок св. Імшы (нп., на самы яе пачатак, як інтэнцыя св. Імшы).
    Сённяшнія выпамінкі з’яўляюцца працягам старажытных дыптыхаў і маюць падобны сэнс. Яны з’яўляюцца выражэннем любові і еднасці ўсяго Касцёла: пілігрымуючага па зямлі і таго, які ўжо перайшоў мяжу смерці. Запісваючы імёны памерлых на памінальных картках, а затым чытаючы іх, мы выказваем надзею, што яны такім чынам упісваюцца ў Божую кнігу жыцця. Выпамінкі маюць вялікае значэнне, таму што яны, як у старажытнасці, так і сёння, звязаны з Эўхарыстыяй. У інтэнцыі памерлых, запісаных на памінальных картках, адпраўляецца св. Імша. †

Задай пытанне

Набліжаецца лістапад – месяц нашай асаблівай духоўнай сувязі з памерлымі і малітвы за іх. Касцёл ад пачатку сваёй гісторыі ахінае асаблівай малітоўнай апекай душы памерлых, якія знаходзяцца ў чысцы і, каб дасягнуць раю, патрабуюць малітоўнай дапамогі. Першага лістапада вернікі запальваюць лампадкі на магілах сваіх блізкіх. У касцёлах жа складаюцца грашовыя ахвяры на т.зв. выпамінкі, ці карткі, на якіх пералічаны імёны і прозвішчы памерлых. Падчас набажэнстваў яны чытаюцца святаром, а іх душы даручаюцца Богу, каб Ён аказаў ім сваю міласэрнасць і прыняў у вечную хвалу. У нашай традыцыі існуе два тыпы такога клопату аб памерлых: лістападаўскія выпамінкі, калі імя памерлага чытаецца падчас лістападаўскага набажэнства за памерлых, а таксама гадавыя, калі памерлых успамінаюць раз на тыдзень перад св. Імшой на працягу ўсяго года. †