Pytania i odpowiedzi

Uczono mnie, że katolicy w przypadku braku kościoła mogą przyjmować Komunię św. w świątyni prawosławnej i odwrotnie. Lecz spotkałem sprzeciw: „Jest dozwolona tylko obecność na nabożeństwie”. Jaka jest prawda?

Kościoły wschodnie, które nie są w pełnej komunii z Kościołem katolickim, posiadają prawdziwe sakramenty na mocy sukcesji apostolskiej. Istnieje jednak ścisły związek między kościelną jednością a jednością sakramentalną, dlatego istnieje tu reguła: kapłani katoliccy udzielają sakramentów godziwie tylko katolikom, a katolicy z kolei przyjmują sakramenty godziwie tylko z rąk kapłanów katolickich i odwrotnie. Jednocześnie Kościół katolicki pozwala komunię w sakramentach – w szczególny sposób Eucharystii, pokuty i namaszczenia chorych – z innymi Kościołami i Wspólnotami kościelnymi pod pewnymi warunkami. †

Kościół negatywnie się stawi do procedury podwiązania jajowodów. O tym czytamy w encyklice bł. Pawła VI „Humanae vitae”: „Jak już wielorazowo podkreślał Nauczycielski Instytut Kościoła”, trzeba odrzucać bezpośrednie pozbawienie płodności – czy to stałe, czy to czasowe – zarówno mężczyzn, jak i kobiet”. W nasz czas naprawdę dość często można się spotkać z praktyką chirurgicznej sterylizacji kobiet. Dlatego kobieta, decydując się na taki postąpek, musi wiedzieć, jak jest szacowana ta operacja z Bożego punktu widzenia. Można tu nazwać dwa kierunki.
    Po pierwsze, kiedy kobieta zgadza się na sterylizację, żeby już nie mieć dzieci, popełnia ciężki grzech. Dlatego nikogo nie wolno zmuszać do sterylizacji czy ulegać jej, choćby nawet sytuacja w rodzinie była z tych lub innych przyczyn dramatyczna. Ciąża sama w sobie nie jest chorobą, którą trzeba byłoby leczyć za pomocą sterylizacji lub jeszcze gorzej – aborcji. Ciąża jest dowodem zdrowia i normalnych stosunków pomiędzy małżonkami. Dlaczego nie wolno sterylizować się? Ponieważ świadome życie w grzechu blokuje człowieka na działalność łaski Bożej. I chociaż człowek może odnaleźć tysiące usprawiedliwień, by popełnić grzech, w takiej sytuacji wybiera on jakieś korzyści czasowe, które się skończą, a pozostanie jedynie niepokój i niezgoda z sumieniem.†

Według doktryny katolickiej nie możemy z pewnością powiedzieć, że dzieci nieochrzczone i nienarodzone trafiają do odchłani. Założenie to było typowe dla teologów wcześniejszych epok, i chociaż nie zostało odrzucone przez Kościół, nigdy nie było jego oficjalnym nauczaniem.
    Tymczasem teologia rozwijała się, i w dzisiejszym Katechizmie Kościoła Katolickiego nauczanie o losie nieochrzczonych dzieci jest oparte na wierze w Boski plan powszechnego zbawienia, wyrażony słowami św. Pawła Apostoła: „Bóg pragnie, by wszyscy ludzie zostali zbawieni i doszli do poznania prawdy” (por. 1 Tm 2, 4). Katechizm mówi: „Jeśli chodzi o dzieci zmarłe bez chrztu, Kościół może tylko polecać je miłosierdziu Bożemu, jak czyni to podczas przeznaczonego dla nich obrzędu pogrzebu. Istotnie, wielkie miłosierdzie Boga, który pragnie, by wszyscy ludzie zostali zbawieni, i miłość Jezusa do dzieci, która kazała Mu powiedzieć: «Pozwólcie dzieciom przychodzić do Mnie, nie przeszkadzajcie im» (Mk 10, 14), pozwalają nam mieć nadzieję, że istnieje jakaś droga zbawienia dla dzieci zmarłych bez chrztu” (1261). Nadzieja ta opiera się na wierze w łaskę, którą Pan Bóg może podarować tym dzieciom w jakiś nieznany dla nas sposób, gdyż bez tej łaski nikt nie może trafić do Raju. †

Adwent jest czasem, który posiada szczególną atmosferę. Ten okres ma na celu przygotować nas do przeżywania w odpowiedni sposób uroczystości Narodzenia Bożego. Liturgia Adwentu przybliża nam proroctwa zapowiadające bliskie nadejście Pana. Bliskość tego nadejścia Zbawcy rodzi również radość w naszych sercach. A więc dlatego czas Adwentu jest nazywany czasem radosnego oczekiwania.
    W Kodeksie Prawa Kanonicznego możemy przeczytać, że „w Kościele Powszechnym dniami i okresami pokutnymi są poszczególne piątki całego roku i czas Wielkiego Postu” (kan. 1250). Czyżby to znaczyło, że czas Adwentu nie jest czasem pokuty i umartwienia? Czy w tym czasie można urządzać różne zabawy, uczty i w nich uczestniczyć? Mimo tego, że Adwent według Prawa Kanonicznego nie został zaliczony do czasu pokuty, to jednak warto byłoby nadal trzymać się tej tradycji przeżywania Adwentu w taki sposób, aby zabiegać o własne zbawienie (por. Flp 2, 12). W Ewangelii św. Mateusza możemy przeczytać: „Czy goście weselni mogą się smucić, dopóki pan młody jest z nimi? Lecz przyjdzie czas, kiedy zabiorą im pana młodego, a wtedy będą pościć” (Mt 9, 15). Jezus wzywał do czuwania i modlitwy, aby nie przegapić jego przyjścia. Podobnie jest również z Adwentem, który jest czasem czuwania na obchody Bożego Narodzenia, ale również na powtórne przyjście Pana na końcu czasów. Nikt z nas nie wie, kiedy Chrystus powróci, dlatego ważnym jest, aby nie zmarnować tej szansy, jak np. ludzie żyjące w czasach Noego: „Albowiem jak w czasie przed potopem jedli i pili, żenili się i za mąż wydawali aż do dnia, kiedy Noe wszedł do arki, i nie spostrzegli się, aż przyszedł potop i pochłonął wszystkich, tak również będzie z przyjściem Syna Człowieczego” (Mt 24, 38–39). †

Patronką Cyganów jest św. Sara, zwana inaczej też Kali Sara lub Czarna Madonna. Centrum jej kultu znajduje się w Saintes-Maries-de-la-Mer, miejscu pielgrzymek Cyganów na południu Francji. Skąd że pochodzi i kim była św. Sara? Niestety, na te pytania można odpowiedzieć tylko na podstawie legendy, którą sami Cyganie chrześcijanie przekazują z pokolenia na pokolenie. Więc co to jest za legenda?
Podczas pierwszych prześladowań chrześcijan, prawdopodobnie w 42 r. n.e., Łazarz, Maria Magdalena, Marta, Maria Salomea, Maria Jakubowa, uciekając od represji trafili przez morze na południe Galii (a to akurat jest Saintes-Maries-de-la-Mer). Pewna bardzo życzliwa wędrowna ciemnoskóra kobieta, która pomagała zbierać ofiary dla biednych, dołączyła do wędrowców z Ziemi Swiętej i stała przysługiwać Marii Jakubowej (żonie Alfeusza, która była krewną Matki Bożej). Cyganie, widząc w postaci św. Sary podobieństwo do swojego trybu życia, obrali ją sobie na patronkę. †

Jeżeli na grobie zamiast pomnika stawiamy kuty krzyż, czy obowiązkowo musi na nim być umieszczona figurka Chrystusa Ukrzyżowanego?

Krzyże stawiamy w różnych miejscach m.in. na grobach naszych zmarłych. Krzyż przypomina nam o męce i śmierci naszego Pana Jezusa Chrystusa. Przede wszystkim, patrząc na krzyż mamy sobie nieustannie przypominać, że bez śmierci Chrystusa na krzyżu nie było by zbawienia. Jest to znak zbawienia, miłości Boga i zwycięstwa. Jezus bierze na krzyż wszystkie nasze grzechy. I innego krzyża nie ma. Jest tylko jeden krzyż, który prowadzi nas do nieba. Na naszej ziemi spotykane są zarówno krzyże z figurką Pana Jezusa, jak i bez niej. Przy tej okazji kilka jeszcze refleksji.
    Symbolika krzyża chrześcijańskiego obejmuje wymiar horyzontalny i wymiar wertykalny. Belka pionowa jako wymiar wertykalny oznacza zjednoczenie nieba z ziemią, tego, co Boskie, z tym, co ludzkie w Chrystusie. Natomiast belka pozioma jako wymiar horyzontalny oznacza zjednoczenie wszystkich ludzi, a zarazem uniwersalny charakter zbawienia, dokonanego na krzyżu. †

Niezadługo wraz z całym Kościołem katolickim będziemy obchodzić uroczystość Wszystkich Świętych, podczas której przypomina się każdemu chrześcijaninowi o jego powołaniu do świętości. Jednak niestety w nasze środowisko, w sposób szczególny wśród ludzi młodych, wchodzi i staje się coraz bardziej popularnym „świętowanie” Halloweena. Wydaje się, nic złego i nic nadzwyczajnego w tym nie ma, że ktoś bawi się w podobny sposób. Jednak trzeba zastanowić się, czy jest to zwykła zabawa, czy raczej coś, co trudno pogodzić z życiem człowieka, który uważa siebie za chrześcijanina? †

Jestem katoliczką, mój mąż – prawosławnym. Przez długi czas mieszkamy w związku cywilnym, ale bez ślubu kościelnego. Czy mogę przystępować do spowiedzi i Komunii św.?

Katechizm Kościoła Ka­to­lic­kiego naucza, że, aby przystąpić do Komunii św., trzeba być całkowicie dołączonym do Kościoła i znajdować się w stanie łaski uświęcającej – nie można mieć na sumieniu żadnego grzechu ciężkiego (Kompendium KKK 291). Jak widzimy z pytania, mężczyzna i kobieta żyją w związku niesakramentalnym, tzn. nie otrzymawszy błogosławieństwa Kościoła na życie małżeńskie. Innymi słowy, stale żyją w stanie grzechu cudzołóstwa, a znaczy, nie mogą przystępować do Komunii św. Żeby godnie przeżyć sakrament pokuty, wiemy, że musimy postanowić sobie poprawę z grzechów (Kompendium KKK 303). †