Рэкалекцыі са «СЛОВАМ»

“Калі хто хоча ісці за Мною, няхай возьме крыж свой…” (параўн. Лк 9, 23)

Аднойчы я зайшоў з Віятыкам (св. Камуніяй для хворых) у састарэлую вясковую хату. За печчу на жалезным ложку ляжала на палову спаралізаваная пажылая жанчына. “Ойчанька, я такая шчаслівая ў Бога, – з цяжкасцю прамовілі дрыжачыя вусны, – я Яго дачакалася!”. Пасечаны тысячамі маршчынак твар асвяціўся незямной радасцю і супакоем. Раптоўна ў ззяючых ад шчасця вачах прамільгнуў цень трывогі. “Вы, ойчанька, як паспавядаеце мяне і дасце святую Камунію, пагаварыце з маёй дачкою. Яна так пакутуе, а я не ведаю, чым ёй дапамагчы...”
    У суседнім пакоі мяне чакала маладая, шыкоўна апранутая дачка хворай бабулі. Убачыўшы святара, яна ўся неяк сціснулася, у яе пацямнелым абліччы цяжка было разглядзець эмоцыі. Аднак позірк здраджваў унутраны бунт. Калі я зачыніў за сабой дзверы пакою, яна ціха адазвалася: “Ойча, я такая няшчасная... Чаму Бог дапусціў да маёй мамы такое? Яна так пакутуе. Мне так цяжка з ёю...”
    Мяне ўразіў кантраст паміж хворай маці і поўнай сіл дачкою. Адна спаралізаваная, але шчаслівая. Другая здаровая, але няшчасная. Хворая радуецца Богам, а здаровая бунтуецца супраць Яго. Спаралізаваная думае, як дапамагчы здаровай, а здаровая сканцэнтравана толькі на сваіх перажываннях. Колькі ў нашым жыцці такіх парадоксаў? Наколькі па-рознаму людзі перажываюць свой крыж пакут або цярпенні блізкай асобы! †

Мы перажываем перыяд Вялікага посту і з кожным днём набліжаемся да найважнейшай падзеі ў гісторыі збаўлення – урачыстасці Уваскрасення Пана. Але пакуль мы дачакаемся гэтага дня, мы павінны задумацца над тым, які сэнс і мэту гэта мае ў нашым жыцці.

З упэўненасцю трэба сказаць, што ўсё гэта адбывалася вельмі даўно, але Касцёл асаблівым чынам у гэты перыяд хоча нам наблізіць свядомасць таго, якую цану заплаціў Езус і якое значэнне гэта мае для нас. У папярэднім нумары ў нас была магчымасць прыгадаць, або даведацца, аб тым, што такое Песні жальбы.
    Вялікі пост складана сабе ўявіць таксама без набажэнства Крыжовага шляху, які дае нам магчымасць праз разважанне чарговых стацый нібы ўдзельнічаць ва ўсім тым, што перажыў і адчуў Збаўца падчас дарогі, па якой нёс крыж.
    Трохі гісторыі. Набажэнства Крыжовага шляху паўстала з традыцыі пілі­грымавання ў Святую Зямлю. Ужо з IV ст. паходзяць згадкі аб працэсіі ў Пальмовую нядзелю з Аліўнай гары ў Ерузалем, а таксама аб шэсці з малітвамі і спевам з Гетсіманскага сада на Галготу ў ноч з Вялікага чацвярга на Вялікую пятніцу, з якім была спалучана адарацыя крыжа. У Еўропе першыя набажэнствы Крыжовага шляху пачалі адпраўляцца ў паўднёвай частцы Нідэрландаў. Аднак яны адрозніваліся ад тых, якія мы перажываем цяпер. Толькі ў XVII ст. у Італіі быў складзены Крыжовы шлях, які ўключаў у сябе 14 стацый. †

Рэкалекцыі са «СЛОВАМ»

Мы ўваходзім у апошнюю фазу пад­рых­тоўкі да свят Божага Нараджэння. На вуліцах і ў крамах актывізаваўся рух. Узрастае колькасць прадаваемых рэчаў. Узрастае попыт на хвойныя дрэвы, ёлачныя цацкі і падарункі. Ужо хутка мы сядзем за вігілійны стол. З радыёпрыёмнікаў, тэлевізараў і рознага тыпу плэераў паплывуць кранальныя мелодыі і словы калядак. Нас захопіць непаўторная атмасфера Свят, напоўненая добразычлівасцю і любоўю. Аднак здаецца, што ў гарачцы падрыхтоўкі і ў самім перажыванні Свят у многіх сем’ях, якія лічаць сябе каталіцкімі, змяншаецца ўзровень іх важнасці. Неаднойчы галоўны Юбіляр гэтых Свят, Езус Хрыстус, чарговую гадавіну нараджэння Якога мы адзначаем, адыходзіць на далейшы план. †

Адвэнтавыя рэкалекцыі

Перыяд Адвэнту мае свае сімвалы, з якімі мы сустракаемся кожны дзень. Толькі, на жаль, мы не заўсёды ведаем, што той ці іншы сімвал азначае і з якой мэтай ён ужываецца. Нават чалавек, які вельмі шмат ведае на тэму сваёй веры, не заўсёды можа добра растлумачыць, напрыклад, сімвалы розных літургічных перыядаў. У час падрыхтоўкі да свят Божага Нараджэння мы сустракаемся з такімі сімваламі, як раратняя свечка, адвэнтавы вянок, фігура Маці Божай, перадаваемая розным людзям, адвэнтавы ліхтарык і адвэнтавы каляндар. Таму давайце пастараемся растлумачыць і зразумець, чым з’яўляюцца і што азначаюць сімвалы, з якімі мы сустракаемся ў Адвэнце.

1. Раратняя свечка – раратка
    Свечка з’яўляецца сімвалам хрысціяніна. Воск сімвалізуе цела, кнот – душу, а агонь – святло Святога Духа, якое гарыць у душы чалавека. Раратняя свечка – дадатковая свечка, якую запальваюць падчас раратаў. У касцёле яе змяшчаюць на алтары і запальваюць на раратняй св. Імшы. Гэта звычайна высокая белая свечка, перавязаная белай стужкай і аздобленая зелянінай. Яе запальваюць падчас урачыстага гімна “Хвала на вышынях Богу”. Таксама ў некаторых дамах раратку ставяць на хатнім алтарыку, вельмі часта каля фігуркі ці абраза Маці Божай. Яе запальваюць мадчас сямейнай малітвы. Раратняя свечка сімвалізуе Марыю, якая ў змрочны адвэнтавы час нясе свету Хрыста – сапраўднае Святло. †

Адвэнтавыя рэкалекцыі

Адвэнт у хрысціянскіх Касцёлах з’яўляецца часам падрыхтоўкі, у тым ліку і духоўнай, да ўрачыстасці Божага Нараджэння. Гэта таксама час чакання і надзеі.
    У гэтым годзе Адвэнт пачынаецца ў нядзелю 2 снежня і па традыцыі працягнецца да 24 снежня.

У касцёльным календары, які называецца таксама літургічным, ёсць сталыя і рухомыя святы. Сталыя святы маюць акрэсленую дату, а рухомыя залежаць ад месячнага адліку часу. Адвэнт якраз падпадае пад катэгорыю зменнасці.
    Назва “адвэнт” паходзіць ад лацінскага слова “adventus”, што значыць ‘прыход, надыход караля’. Вернікі перажывалі гэты час, разважаючы не толькі аб нараджэнні Божага Сына, але і аб Яго паўторным прыходзе ў дзень Страшнага Суда. Падчас Адвэнту ў літургіі ўжываюцца шаты фіялетавага колеру, за выключэннем III нядзелі, якая называецца “Gaudete”, што на лацінскай мове азначае ‘радуйцеся’. Тады святар можа апрануць ружовы арнат. У гэты ж дзень у Рыме Папа бласлаўляе фігуркі Дзіцятка Езус, якія на плошчу св. Пятра традыцыйна прыносяць рымскія дзеці. Да нашых адвэнтавых традыцый належыць ватыўная св. Імша, званая раратамі, якая звычайна адпраўляецца да ўзыходу сонца. Яе пачаткі сягаюць у XII стагоддзе. †

Велікапосныя рэкалекцыі са «Словам»

Дарагія чытачы! У чарговы раз на старонках нашай дыяцэзіяльнай газеты мы пачынаем час велікапосных рэкалекцый, якія павінны падрыхтаваць нас да свят Змёртвыхпаўстання Пана. У чарговых нумарах нашай газеты мы хочам прадставіць Вам спецыяльныя велікапосныя навучанні. Столькі ўжо пастоў за намі… Кожны быў іншы, кожны нёс з сабой новыя перажыванні. Спадзяёмся, што рэкалекцыі са “Словам” дазволяць Вам яшчэ лепш падрыхтавацца да Вялікадня. Давайце будзем памятаць пра ўнутранае сканцэнтраванне і прысвячэнне часу для Бога. Рэдакцыя.

Перыяд Вялікага посту – гэта шанец для кожнага хрысціяніна паддаць евангельскай рэвізіі сваё жыццё. Інстынктыўнае жаданне дабра і не менш уласцівая чалавеку лянота спрыяюць таму, што многія гэтую рэвізію зводзяць да вылічэння балансу паміж дабром і злом. У выніку суб’ектыўнага рахунку многія могуць супакоіць сябе думкай, што іх жыццё “не такое ўжо і дрэннае”, што ў ім “больш дабра, чым зла”. Тым самым асоба можа апраўдаць сваё нежаданне змагацца з грахом, каб рэальна нешта змяніць на лепшае. У асновах такой “філасофіі жыцця” знаходзіцца вельмі простае правіла: добра – гэта калі дабра болей, чым зла. Такі маральны мінімалізм можа задавольваць язычніка, але не хрысціяніна. Каб зразумець крыніцу непаразуменняў паміж “звычайнай” мараллю і хрысціянскай, дастаткова спытацца аб мэтах: навошта быць добрым? †